Consumptieprijsindex

De inflatie bedraagt 0,76%

Consumptieprijzen
De inflatie bedraagt 0,76%

Consumptieprijsindex van november 2023

  • In november is de inflatie gestegen van 0,36 naar 0,76%.
  • De consumptieprijsindex stijgt deze maand met 0,22 punt of met 0,17%.
  • De inflatie op basis van de gezondheidsindex stijgt van 0,30% naar 0,87%.
  • De afgevlakte gezondheidsindex bedraagt in november 125,73 punten.
  • De inflatie voor voeding is in het afgelopen jaar sterk gestegen. De inflatie voor voeding (inclusief alcoholische dranken) komt deze maand uit op 8,22% tegenover 8,98% in oktober. De bijdrage van voeding tot de inflatie bedraagt momenteel 1,58 procentpunt.
  • De kerninflatie, die geen rekening houdt met de prijsevolutie van energieproducten en onbewerkte voedingsmiddelen, bedraagt 5,95% in november, tegenover 6,55% in oktober.
  • De belangrijkste prijsstijgingen in november hadden betrekking op alcoholische dranken, aardgas, alcoholvrije dranken, buitenlandse reizen en citytrips, groenten, elektriciteit en fruit. Motorbrandstoffen, hotelkamers, aankoop van voertuigen, huisbrandolie en zuivelproducten hadden daarentegen een verlagend effect op het indexcijfer.

De inflatie bedraagt in november 0,76% tegenover 0,36% in oktober en 2,39% in september. De inflatie op basis van de gezondheidsindex bedraagt deze maand 0,87%, tegenover 0,30% in oktober en 2,08% in september. De inflatie zonder energieproducten is gedaald tot 6,22%, tegenover 6,81% in oktober en 7,34% in september. De kerninflatie, die geen rekening houdt met de prijsevolutie van de energieproducten en de onbewerkte voedingsmiddelen, bedraag 5,95% in november, tegenover 6,55% in oktober en 6,95% in september.

Toelichting over de inflatie

Wat energie betreft, zien we sinds februari 2023 een negatieve inflatie, die deze maand -32,90% bedraagt ten opzichte van -37,15% vorige maand en -28,73% in september. Voor elektriciteit bedraagt de inflatie momenteel -42,1% tegenover -50,7% vorige maand. Deze bedroeg nog 35,5% in december. Voor aardgas gaat ze van -77,0% vorige maand naar -71,2% deze maand. In december bedroeg ze nog 73,1%. In vergelijking met vorige maand stegen de aardgasprijzen met 10,8% en de elektriciteitsprijzen met 1,7%. De prijs van huisbrandolie is, afgevlakt over 12 maanden, met 5,9% gestegen in één jaar tijd. Deze stijging is het gevolg van het einde van het effect op de CPI van de federale premie van 300 euro voor gezinnen die verwarmen met huisbrandolie. De motorbrandstofprijzen lagen 8,1% lager dan in november vorig jaar en daalden deze maand met 4,5% ten opzichte van vorige maand.

De inflatie voor de diensten daalt van 7,09% naar 6,65%. De inflatie voor huur is gedaald van 5,84% naar 5,67%. De inflatie voor voeding (inclusief alcoholische dranken) bedraagt deze maand 8,22%, tegenover 8,98% vorige maand. Deze inflatie is sinds begin 2022 fors toegenomen om in maart 2023 met 17,02% het hoogste punt te bereiken. Sindsdien is ze geleidelijk gedaald tot het niveau van 8,22% deze in november.

Vooral de inflatie van oliën, vis, zuivelproducten, brood en granen en vlees is in het afgelopen jaar sterk gestegen. Zo bedraagt de inflatie voor oliën deze maand 6,8%. Voor vis is de inflatie nu 8,6%. De inflatie voor zuivelproducten is deze maand 8,9%. Die van brood en granen is 8,0%. De inflatie voor vlees bedraagt in november 7,1%.

De terugval van de inflatie in de afgelopen maanden kan toegeschreven worden aan de daling van de prijzen van energie. De energie-inflatie gaat van -37,15% in oktober 2023 tot -32,90% in november 2023 en draagt -4,59 procentpunten bij aan de totale inflatie. Voeding, met een inflatie van 8,22%, levert een bijdrage van 1,58 procentpunten.

De prijs voor aardgas steeg in november met 10,8% ten opzichte van de voorgaande maand. De prijs van elektriciteit is deze maand gemiddeld met 1,7% gestegen.

Enkele producten en diensten die ten opzichte van november vorig jaar sterk in prijs stegen, zijn:

Stijgend: Inflatie
Olijfolie 24,8%
Vakantiedorpen 23,9%
Aardappelen 17,8%
Thee 16,7%
Postverzending 16,6%
Andere tabakswaren (roltabak) 16,2%
Ander vlees (konijn, wild, …) 15,0%
Suiker 14,6%

Enkele producten en diensten die ten opzichte van november vorig jaar sterk in prijs zijn gedaald, zijn:

Dalend: Inflatie
Aardgas -71,2%
Elektriciteit -42,1%
Benzine -9,0%
Diesel -7,5%
Andere brandstoffen (LPG) -7,3%
Voorbespeelde opslagmedia (Blu-ray, DVD,…) -7,2%
Toebehoren voor computers -6,0%
Videoapparatuur (televisie) -5,1%

De hoofdgroep die in november de grootste positieve impact[i] heeft op de inflatie is ‘voeding en niet-alcoholische dranken’ met 1,61 procentpunt. De groep “huisvesting, water en energie” heeft de grootste negatieve impact uitgeoefend met -4,79 procentpunten.

De hoofdgroep met de grootste bijdrage [ii] tot de inflatie is ‘voeding en niet-alcoholische dranken’ met 1,46 procentpunten. De laagste bijdrage tot de inflatie wordt gerealiseerd door ‘huisvesting, water en energie’ met -3,64 procentpunt.

De eerste inflatieraming volgens de Europees geharmoniseerde consumptieprijsindex (HICP flash estimate) voor België bedraagt -0,7% in november 2023.  

Toelichting over de indexniveaus

De consumptieprijsindex is in november 2023 met 0,22 punt of 0,17% gestegen tot 128,89 punten, tegenover 128,67 punten in oktober 2023 (2013=100). De gezondheidsindex stijgt in november met 0,25 punt en bedraagt 128,55 punten tegenover 128,30 punten in oktober. De afgevlakte gezondheidsindex bedraagt in november 125,73 punten. De volgende spilindex voor het openbaar ambt en de sociale uitkeringen is vastgelegd op 128,11 punten.

De belangrijkste prijsstijgingen in november hadden betrekking op alcoholische dranken, aardgas, alcoholvrije dranken, buitenlandse reizen en citytrips, groenten, elektriciteit en fruit. Motorbrandstoffen, hotelkamers, aankoop van voertuigen, huisbrandolie en zuivelproducten hadden daarentegen een verlagend effect op het indexcijfer.

De belangrijkste bewegingen die deze maand vastgesteld werden, zijn:

Stijgend: Invloed: Dalend: Invloed:
Alcoholische dranken +0,210 punt Motorbrandstoffen -0,245 punt
Aardgas +0,120 punt Hotelkamers -0,070 punt
Alcoholvrije dranken +0,070 punt Aankoop van voertuigen -0,060 punt
Buitenlandse reizen en citytrips +0,065 punt Huisbrandolie -0,055 punt
Groenten +0,060 punt Zuivelproducten -0,045 punt
Elektriciteit +0,060 punt    
Fruit +0,040 punt    

De prijs van alcoholische dranken steeg deze maand met gemiddeld 9,8%. Aardgas steeg gemiddeld met 10,8%. Alcoholvrije dranken werden gemiddeld 3,2% duurder. De prijzen voor buitenlandse reizen en citytrips werden gemiddeld 2,8% duurder ten opzichte van vorige maand. De prijs van groenten is in november 2,3% gestegen. De prijs van elektriciteit is gestegen met 1,7%. Tot slot is fruit 2,2% duurder dan vorige maand.

Gemiddeld kostten motorbrandstoffen in november 4,5% minder. Hotelkamers werden deze maand gemiddeld 7,3% goedkoper. De aankoop van voertuigen werd 0,7% goedkoper. De prijs van huisbrandolie daalde in november met 2,8%. Zuivelproducten werden 1,5% goedkoper ten opzichte van vorige maand.

2013 = 100 Augustus September Oktober November
Consumptieprijsindex 129,12 128,23 128,67 128,89
Inflatie 4,09% 2,39% 0,36% 0,76%
Gezondheidsindex 128,82 127,52 128,30 128,55
Afgevlakte gezondheidsindex* 125,31 125,35 125,65 125,73
* bepaald in de wet van 23.04.2015 tot verbetering van de werkgelegenheid (Belgisch Staatsblad van 27.04.2015)

 


[i] De impact op de inflatie toont de wijziging van de inflatie door het opnemen van die productgroep in de berekening van de CPI. De impact houdt niet alleen rekening met het gewicht van de productgroep, maar ook met het feit of de inflatie van de productgroep hoger of lager is dan deze van het geheel aan bestedingen (globale CPI).

[ii] De bijdrage tot de inflatie van een bepaalde productgroep geeft weer hoeveel van de verandering van de totale bestedingen te wijten is aan de prijsverandering van deze productgroep.

Indexen
Grafiek
Content
Basisjaren
Inflatie
Grafiek
Content
4 groepen
Grafiek
Content

Doel en korte beschrijving

Het indexcijfer van de consumptieprijzen is een economische indicator, die tot hoofdtaak heeft op objectieve wijze de prijsevolutie in de tijd weer te geven van een korf van goederen en diensten die door de gezinnen worden aangekocht en als representatief voor hun verbruiksgewoonten worden beschouwd. Het indexcijfer meet niet zozeer het prijsniveau van deze korf voor een bepaalde periode, maar wel de schommeling van dit niveau tussen twee periodes, waarbij de eerste periode als vergelijkingsbasis geldt. Deze verandering in het prijsniveau wordt bovendien niet in absolute, maar in relatieve waarde gemeten. Het indexcijfer van de consumptieprijzen kan worden bepaald als honderd maal de verhouding tussen de waargenomen prijzen van een waaier van goederen en diensten op een gegeven ogenblik en de prijzen van dezelfde goederen en diensten, waargenomen onder dezelfde omstandigheden in de loop van de referentieperiode, die als vergelijkingsbasis wordt gekozen. De prijswaarnemingen vinden steeds plaats in dezelfde regio's.

Sinds 2014 is de consumptieprijsindex een kettingindex waarbij de wegingsreferentieperiode regelmatig wordt opgeschoven en de prijzen en hoeveelheden niet meer vergeleken worden tussen de huidige periode en een vaste referentieperiode, maar de huidige periode vergeleken wordt met een tussenliggende periode. Door deze korte-termijn indices te vermenigvuldigen met elkaar - en dus een ketting vormen - ontstaat een lange-termijn reeks met een vaste referentieperiode.

Frequentie

Maandelijks.

Timing publicatie

De resultaten zijn beschikbaar op de voorlaatste werkdag van de referentieperiode.

Definities

Gewicht (CPI): Het gewicht representeert het belang van de goederen en diensten opgenomen in de CPI in het totale uitgavenpatroon van de gezinnen. De gewichten worden bepaald op basis van het huishoudbudgetonderzoek.

Consumptieprijsindex (CPI): Het indexcijfer van de consumptieprijzen is een economische indicator, die tot hoofdtaak heeft op objectieve wijze de prijsevolutie in de tijd weer te geven van een korf van goederen en diensten die door de gezinnen worden aangekocht en als representatief voor hun verbruiksgewoonten worden beschouwd.

Gezondheidsindex: Het gezondheidsindexcijfer is afgeleid uit het indexcijfer van de consumptieprijzen en is gepubliceerd sinds januari 1994. De actuele waarde van dit indexcijfer wordt bekomen door een aantal producten uit de korf van het indexcijfer van de consumptieprijzen te weren, met name alcoholische dranken (in de winkel gekocht of in een café geconsumeerd ), tabakswaren en motorbrandstoffen (met uitzondering van LPG).

Inflatie: Inflatie wordt gedefinieerd als de verhouding tussen de waarde van het indexcijfer van de consumptieprijzen van een gegeven maand en het indexcijfer van dezelfde maand het jaar voordien. De inflatie meet dus het tempo waarin het algemene niveau van de prijzen evolueert.

Consumptieprijsindex zonder petroleum producten: Dit indexcijfer wordt berekend door de volgende producten uit het indexcijfer van de consumptieprijzen te halen : butaan, propaan, vloeibare brandstoffen en motorbrandstoffen.

Consumptieprijsindex zonder energieproducten: Dit indexcijfer wordt berekend door de volgende producten uit het indexcijfer van de consumptieprijzen te halen : elektriciteit, aardgas, butaan, propaan, vloeibare brandstoffen, vaste brandstoffen en motorbrandstoffen.

Afgevlakte index: De afgevlakte index komt overeen met het rekenkundige gemiddelde van de gezondheidsindex van de laatste 4 maanden vermenigvuldigd met een factor 0,98. De afgevlakte index wordt gebruikt als basis voor de indexering van pensioenen, sociale uitkeringen en sommige lonen en wedden. De indexaanpassing van overheidswedden en sociale uitkeringen gebeurt wanneer de afgevlakte index een bepaalde waarde bereikt, de zogenaamde spilindex. Als de afgevlakte index de spilindex bereikt, stijgen de uitkeringen met 2% in de maand volgend op het bereiken van de spilindex. De lonen in de publieke sector stijgen ook met 2%, twee maanden na het bereiken van de spilindex.

De spilindex is een vooraf vastgelegde drempelwaarde, waarmee de afgevlakte gezondheidsindex vergeleken wordt. Als de spilindex bereikt of overschreden wordt, volgt een indexering van het loon of de uitkering. Deze indexering gebeurt evenredig met het percentage tussen twee spilindexen. Voor de overheidssector en de sociale uitkeringen liggen de spilindexen telkens 2% uit elkaar en volgt er, telkens bij het bereiken van de spilindex, een indexering van 2%. Er zijn ook CAO's waar de spilindexen 1% of 1.5% uit elkaar liggen.Het bereiken van een spilindex resulteert dan uiteraard in een indexering van 1 of 1.5%.
Zie ook: https://bosa.belgium.be/nl/themas/werken-bij-de-overheid/verloning-en-voordelen/loonwedde/indexatie/indexatie-algemene

Een impact op de inflatie toont de wijziging op inflatie door het opnemen van die productgroep in de berekening van de CPI. De impact neemt niet alleen het gewicht van de productgroep in rekening, maar ook of de inflatie van de productgroep hoger of lager is dan deze van het geheel aan bestedingen (globale CPI).

De bijdrage tot de inflatie van een bepaalde productgroep geeft weer hoeveel van de verandering van de totale bestedingen te wijten is aan de prijsverandering van deze productgroep.

Metadata

Index-phone

02/277.56.40