Op 1 januari 2022 telde de wettelijke Belgische bevolking⁽¹⁾ 11.584.008 inwoners. Dat blijkt uit de officiële cijfers van Statbel, het Belgische statistiekbureau.

Cloë Ost, statisticus demografie bij Statbel: “Het afgelopen jaar groeide de Belgische bevolking met 62.770 inwoners. In procenten uitgedrukt is de bevolking met 0,54% gegroeid. Dat groeipercentage ligt dubbel zo hoog dan vorig jaar, waar de COVID-19-pandemie voor een vertraging zorgde. Het ligt wel in lijn met wat voor COVID-19 gangbaar was, namelijk rond de 0,5%.”

“Het overgrote deel van de bevolkingsgroei kunnen we verklaren door een sterk positief internationaal migratiesaldo. Van de 62.770 bijkomende inwoners, telde het ‘positieve migratiesaldo’ 58.118 personen. Er waren dus 58.118 meer immigranten dan emigranten. En daarnaast zien we opnieuw een positief natuurlijk saldo. In 2021 zijn er 5.623 meer baby’s geboren dan dat er mensen overleden zijn. Dat getal is aan de lage kant als we vergelijken met de periode voor de COVID-19-pandemie. Tot slot bedroeg de statistische aanpassing –971 inwoners.”

Ook tussen de gewesten en provincies zijn er duidelijke verschillen in 2021. Cloë Ost: “Het Vlaamse Gewest blijft met voorsprong het sterkst groeiende gewest, met 45.814 bijkomende inwoners, of een groeipercentage van 0,69%. In het Waalse Gewest lag dat percentage op 0,39%, met 14.289 bijkomende inwoners. In Brussel zien we een groei met 2.667 personen of 0,22%, een percentage dat relatief laag blijft tegenover de jaren voor de COVID-19-pandemie.”

“In de Vlaamse provincies zien we de grootste bevolkingsgroei in Vlaams-Brabant, met 0,98%. De traagst groeiende Vlaamse provincie is West-Vlaanderen, met 0,47%. In Wallonië is het Luxemburg dat de grootste groei optekent, met 0,84%. De provincie Luik groeit het traagst qua bevolking, met 0,17% in 2021.”

In onderstaande tekst gaan we dieper in op de cijfers over natuurlijk en migratiesaldo, en de drie gewesten. Deze publicatie bevat de wettelijke bevolking op 1 januari 2022 en de veranderingen die in de loop van 2021 werden waargenomen. De impact van de oorlog in Oekraïne en de bijhorende vluchtelingencrisis op de bevolking is dus nog niet zichtbaar in deze cijfers.

Loop van de bevolking

Globaal genomen lijkt de impact van COVID-19 op de verschillende demografische fenomenen, zoals het natuurlijk saldo en het internationaal migratiesaldo, in 2021 een stuk kleiner dan in 2020.In 2021 nam de Belgische bevolking toe met 62.770 inwoners. Die stijging in het bevolkingsaantal kan worden verklaard door een beperkte statistische aanpassing (-971) en twee belangrijke demografische fenomen⁽²⁾

• Het natuurlijk saldo, dat vorig jaar uitzonderlijk negatief was, is opnieuw positief (+5.623). In 2021 zijn er meer baby’s geboren dan er mensen overleden zijn.
• Net als afgelopen jaren is het internationaal migratiesaldo positief (+58.118). In 2021 werden er dus meer immigraties dan emigraties geregistreerd.

De bevolkingsgroei in 2021 is het gevolg van een licht positief natuurlijk saldo en een sterk positief internationaal migratiesaldo. De belangrijkste drijfveer achter de bevolkingsgroei is dus het internationaal migratiesaldo, dat voor 90% de bevolkingsgroei verklaart. De overige 10% van de bevolkingsgroei kan worden verklaard door het natuurlijk saldo. Hieronder gaan we dieper in op deze cijfers.

Na een tragere bevolkingsgroei van 0,25% in 2020, grotendeels ten gevolge van de COVID-19-pandemie, veert de bevolkingsgroei in 2021 op naar 0,54%. De groei ligt daardoor opnieuw in lijn met de niveaus geobserveerd voor de COVID-19-pandemie:

• Na een negatief natuurlijk saldo in 2020 (-13.111) is het natuurlijk saldo in 2021 opnieuw positief (+5.623) en ligt daarmee dichter bij het natuurlijk saldo van 2019 (+8.358).
  • Enerzijds lijkt er een herstel te zijn qua aantal geboorten. In vergelijking met 2019 (117.103 geboorten) zagen we in 2020 een sterke daling van het aantal geboorten naar 113.739 (-2,9%) en nadien een herstel in 2021 naar 117.914 geboorten (+0,7%).
  • Anderzijds lijkt de COVID-19-pandemie in 2021 nog steeds een invloed te hebben op het aantal overlijdens, al lijkt het effect veel beperkter dan in 2020. In 2019 waren er 108.745 overlijdens, dit nam sterk toe tot 126.850 overlijdens in 2020 (+16,6%), om vervolgens terug te dalen naar 112.291 overlijdens in 2021 (+3,3%).
• Het internationaal migratiesaldo in 2021 is +58.118. Dit saldo ligt een stuk hoger dan in 2020 waar het +41.756 bedroeg en ligt meer in lijn van het internationaal migratiesaldo van +55.031 in 2019.
  • Ten eerste lijkt er een herstel te zijn qua aantal internationale immigraties⁽³⁾. In vergelijking met 2019 daalde het aantal immigraties sterk van met 174.591 immigraties naar 144.169 in 2020 (-17,4%), waarna het opnieuw toenam naar 165.534 immigraties in 2021 (-5,2%).
  • Daarnaast lijkt er ook een herstel te zijn van het aantal internationale emigraties⁽⁴⁾. In 2019 waren er 119.560 emigraties, dit daalde sterk naar 102.413 in 2020 (-14,3%) en nam wat toe in 2021 naar 107.416 (-10,2%).
  • Het lijkt misschien vreemd dat ondank dat de internationale immi- en emigratie zich nog niet hebben hersteld tot het niveau voor de COVID-19-pandemie, het internationaal migratiesaldo in 2021 toch sterker positief is als in 2019. Dit komt doordat de internationale immigratie zich sneller lijkt te herstellen dan de internationale emigratie, waardoor het verschil (of saldo) tussen deze twee bewegingen groter wordt.

Het Vlaams Gewest

Na een tragere bevolkingsgroei van 0,36% in 2020 veert de bevolkingsgroei in 2021 in het Vlaams Gewest op naar 0,69%. Deze bevolkingsgroei ligt iets hoger dan voor de COVID-19-pandemie, toen schommelde deze rond 0,60%. De sterkere groei lijkt vooral een gevolg te zijn van een gestegen internationaal migratiesaldo. Het is belangrijk hierbij op te merken dat de internationale immigratie en emigratie in absolute cijfers nog steeds lager liggen als voor de COVID-19-pandemie. De reden voor de stijging van het internationaal migratiesaldo lijkt het snellere herstel van de internationale immigratie in vergelijking met de internationale emigratie.

• Het natuurlijk saldo in het Vlaams Gewest is in 2021 opnieuw positief +1.239 en ligt, na een negatief saldo van -8.121 in 2020, meer in lijn met het natuurlijk saldo van +1.301 in 2019.
  • Het aantal geboorten lijkt in 2021 te hernemen en lijkt zelf het lagere aantal geboorten van vorig jaar te compenseren. In 2019 bedroeg het aantal geboorten 63.721, dit nam licht af naar 62.798 in 2020 (-1,4%) om vervolgens in 2021 opnieuw te herstellen naar 65.747 (+3,2%).
  • Het aantal overlijdens ligt in 2021 lager dan in 2020, maar ligt nog steeds hoger als in 2019. Het aantal overlijdens steeg van 62.420 in 2019 naar 70.919 in 2020 (+13,6%) en naar 64.508 in 2020 (+3,3%).
  • Het iets hogere aantal geboorten in 2021 lijkt het hogere aantal overlijdens in 2021 te compenseren, waardoor in Vlaanderen het natuurlijk saldo van 2021 nagenoeg gelijk is aan dat van 2019.
• Het internationaal migratiesaldo in het Vlaams Gewest in 2021 is +30.166. Dit saldo ligt sterk hoger dan in 2020 (+20.098) en ook iets hoger dan in 2019 (+28.511).
  • In vergelijking met 2019 met 80.423 internationale immigraties daalt dit aantal immigraties sterk in 2020 naar 66.899 (-16,8%) en naar 77.764 (-3,3%) in 2021.
  • Ook het aantal internationale emigraties daalde sterk van 51.912 in 2019 naar 46.801 in 2020 (-9,8%) en 47.598 in 2021 (-8,3%).
  • In het Vlaams gewest lijkt de internationale immigratie zich sneller te herstellen dan de internationale emigratie.
• Het Vlaams Gewest heeft het grootste positief intern migratiesaldo van alle gewesten (+15.262). Er zijn dus meer Walen en Brusselaars die richting Vlaanderen verhuizen, dan er Vlamingen zijn die naar de twee andere gewesten verhuizen.

Het Waals Gewest

Na een tragere bevolkingsgroei van 0,08% in 2020 stijgt de bevolkingsgroei in 2021 in het Waals Gewest naar 0,39%. Deze bevolkingsgroei ligt iets hoger dan voor de COVID-19-pandemie, toen schommelde deze rond 0,32%. De verklaring is net als in het Vlaams Gewest een gestegen internationaal migratiesaldo. Maar opnieuw is deze niet het gevolg van een groter absoluut aantal immigraties, maar wel van het snellere herstel van de internationale immigratie in vergelijking met de internationale emigratie.

• In het Waals Gewest is het natuurlijk saldo al sinds 2015 negatief en ook 2021 brengt hierin geen verandering (-2.457). Al is dit wel minder sterk negatief als in 2020 (-9.853), maar tegelijk toch sterker negatief als in 2019 (-881).
  • Het aantal geboorten lijkt in 2021 te hernemen en komt ongeveer op het niveau van 2019. In 2019 bedroeg het aantal geboorten 36.528, dit nam af naar 35.094 in 2020 (-3,9%) om vervolgens in 2021 opnieuw te herstellen naar 36.477 (-0,1%).
  • Het aantal overlijdens daalde in 2021 ten opzichte van 2020, maar blijft hoger als in 2019. Het aantal overlijdens steeg van 37.409 in 2019 naar 44.947 in 2020 (+20,2%) en 38.934 in 2021 (+4,1%).
  • De daling in het natuurlijk saldo lijkt vooral toe te schrijven aan het aantal overlijdens dat nog steeds iets hoger ligt dan voor de COVID-19 pandemie.
• Het internationaal migratiesaldo in het Waals Gewest in 2021 bedroeg +10.987. Dit ligt duidelijk hoger dan in 2020 (+8.023) en 2019 (+8.721).
  • In vergelijking met 2019 daalde in 2020 het aantal internationale immigraties, maar herstelt nagenoeg volledig in 2021. De internationale immigratie daalde van 39.851 in 2019 naar 34.522 in 2020 (-13,4%) en steeg naar 39.356 in 2021 (-1,2%).
  • In 2021 en 2020 lag het aantal internationale emigraties lager dan in 2019. In 2019 bedroeg het aantal internationale emigraties 31.130, wat daalde naar 26.499 in 2020 (-14,9%) en 28.369 in 2021 (-8,9%).
  • De internationale immigratie lijkt zich ook in Wallonië sneller te herstellen dan de internationale emigratie met een groter internationaal migratiesaldo als gevolg.
• Net als in het Vlaams Gewest zien we ook in het Waals Gewest een positief intern migratiesaldo (+5.789).

Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest

Na een tragere bevolkingsgroei van 0,14% in 2020 herstelt deze in 2021 gedeeltelijk naar 0,22% in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Al blijft in tegenstelling tot de andere gewesten ook deze bevolkingsgroei aan de lage kant in vergelijking met voor de COVID-19-pandemie.

• Het natuurlijk saldo blijft in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest positief in 2021 (+6.841). Het is sterker positief als in 2020 (+4.863), maar minder groot als in 2019 (+7.938).
  • In tegenstelling tot de andere gewesten lijkt het aantal geboorten in Brussel niet te hernemen. In 2019 waren er 16.854 geboorten, wat daalde naar 15.847 in 2020 (-6,0%) en 15.690 in 2021 (-6,9%).
  • Het aantal overlijdens daalde in 2021 ten opzichte van 2020 en komt op gelijke hoogte als in 2019. Het aantal overlijdens steeg van 8.916 in 2019 naar 10.984 in 2020 (+23,2%) en 8.849 in 2021 (-0,8%).
  • De daling in het natuurlijk saldo ten opzichte van voor de COVID-19-pandemie lijkt dus vooral toe te schrijven te zijn aan de daling in het aantal geboorten.
• Het internationaal migratiesaldo in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest in 2021 is +16.965. Dit ligt hoger dan in 2020 (+13.635), maar lager dan in 2019 (+17.799).
  • In vergelijking met 2019 daalde in 2020 het aantal internationale immigraties en herstelt gedeeltelijk in 2021. De internationale immigratie daalde van 54.317 in 2019 naar 42.748 in 2020 (-21,3%) en herstelt naar 48.414 in 2021 (-10,9%).
  • In 2021 en 2020 lag het aantal internationale emigraties lager dan in 2019. In 2019 bedroeg het aantal internationale emigraties 36.518, wat daalde naar 29.113 in 2020 (-20,3%) en 31.449 in 2021 (-13,9%).
• Wanneer we het aantal verhuisbewegingen tussen de gewesten in kaart brengen wordt al jaren vastgesteld dat er meer mensen vanuit het Brussels Hoofdstedelijk Gewest verhuizen naar één van de twee andere gewesten, dan dat er Vlamingen en Walen zijn die besluiten om in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest te gaan wonen. Het intern migratiesaldo is ook in 2021 negatief voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en bedroeg -21.051. Dat is opnieuw sterker negatief dan in 2020 (-17.319).

De provincies

De snelst groeiende provincie in 2021 in België is Vlaams-Brabant met een bevolkingsgroei van 0,98%. In het Vlaams Gewest volgen de provincies Oost-Vlaanderen (0,79%), Limburg (0,63%) en Antwerpen (0,59%) op respectievelijk positie 2, 3 en 4. De traagst groeiende provincie in Vlaanderen was West-Vlaanderen met een groei van 0,47%.

De snelst groeiende provincie van Wallonië is Luxemburg met een groei van 0,84%. In het Waals Gewest volgen de provincies Waals-Brabant op positie 2 (0,59%) en Namen op positie 3 (0,48%). De provincies Henegouwen (0,38%) en Luik (0,17%) kenden dan weer de laagste bevolkingsgroei in zowel Wallonië, als België.

De loop van de bevolking gedurende 2021 in België, de gewesten en de provincies

(1) De gegevens komen uit het Rijksregister. Het officiële bevolkingscijfer houdt geen rekening met het wachtregister, dat personen bevat met een asielaanvraag die momenteel in behandeling is (wet van 24 mei 1994 tot oprichting van een wachtregister voor vreemdelingen die zich vluchteling verklaren of die vragen om als vluchteling te worden erkend). De door Eurostat gepubliceerde cijfers bevatten echter wel een schatting van de personen die in het wachtregister ingeschreven zijn.

(2) Een beperkt aantal registraties in het Rijksregister gebeurt laattijdig of niet correct. Hierdoor strookt de waargenomen bevolkingsgroei (verschil tussen de populatie op 1 januari 2022 en 1 januari 2021) niet voor de volle 100% met het saldo dat we bekomen op basis van de geboorten, overlijdens en migraties. De statistische aanpassing bedraagt dit jaar (-971 eenheden) op Belgisch niveau. Dit is een indicatie dat de gegevens van een hoge kwaliteit zijn.

(3) De immigratie bestaat uit drie bewegingen: (1) de klassieke internationale immigratie, (2) veranderd van register binnen (overschrijving van het wachtregister naar het vreemdelingenregister) en (3) een herinschrijving (volgend op een ambtshalve schrapping).

(4) De emigratie bestaat uit drie bewegingen: (1) de klassieke internationale emigratie, (2) veranderd van register buiten (overschrijving naar het wachtregister) en (3) ambtshalve schrapping.