In 2022 verdiende een voltijds tewerkgestelde werknemer gemiddeld 4.076 euro bruto per maand. Dat blijkt uit de nieuwe resultaten van Statbel, het Belgische statistiekbureau, op basis van de jaarlijkse loonenquête bij meer dan 184.000 werknemers. Het mediaanloon ligt lager dan het gemiddelde loon en bedroeg 3.728 euro bruto per maand. Dit betekent dat 50% van de werknemers minder dan 3.728 euro verdient, terwijl de andere helft een hoger loon ontvangt. De twee uiterste decielen tonen ten slotte aan dat 10% van de werknemers minder dan 2.443 euro per maand verdient, terwijl eveneens een tiende van de loontrekkenden minstens 6.305 euro ontvangt.

In wat volgt gaan we verder in op deze resultaten, waarbij we de impact van factoren zoals beroep en leeftijd op de verloning bespreken.

Opmerking: indien er in dit persbericht sprake is van een loon, dan gaat het steeds om het bruto maandloon. Dit loonconcept omvat de periodieke premies die iedere betalingsperiode worden uitbetaald. Premies voor nacht- of weekendwerk zijn hier voorbeelden van. Premies die slechts op uitzonderlijke basis worden uitgekeerd, zoals een dertiende maand of het dubbel vakantiegeld, werden uit het gehanteerde concept geweerd.

Bovendien is de analyse beperkt tot de voltijds tewerkgestelde loontrekkenden die werkzaam zijn in ondernemingen met minstens tien werknemers. Bepaalde sectoren, met name landbouw, visserij, openbaar bestuur, onderwijs, gezondheidszorg en overige persoonlijke diensten worden niet opgenomen in deze studie, behalve bij de oplijsting naar beroep en sector van tewerkstelling. De referentieperiode voor alle gegevens is oktober 2022.

1. Vooral bij bedienden stijgen de lonen mee met de leeftijd

Hoe ouder een werknemer, hoe hoger het gemiddelde loon. De leeftijd van 40 jaar vormt het keerpunt. Werknemers jonger dan 40 jaar verdienen globaal genomen minder dan het nationaal gemiddelde, terwijl men vanaf deze leeftijd vaak een hoger loon verdient. Zo ligt het loonbriefje van werknemers vanaf 60 jaar 31% boven het nationale gemiddelde.

Het leeftijdseffect speelt echter vooral bij bedienden. Zo verdienen bedienden in de leeftijdscategorie 60 jaar en ouder 188% meer dan bedienden die jonger dan 20 jaar zijn. Bij arbeiders bedraagt deze loonspanning slechts 39%. Voorts valt uit de cijfers op dat tot de leeftijd van 24 jaar arbeiders gemiddeld een hoger loon verdienen dan bedienden, terwijl vanaf 25 jaar bedienden vanuit financieel oogpunt beter af zijn. 

2. Directeurs van grote ondernemingen verdienen 189% meer dan de gemiddelde werknemer

Het beroep dat een werknemer uitoefent, bepaalt in grote mate de omvang van het loon. Tussen de verschillende jobs treden er dan ook grote verschillen op. De onderstaande grafiek geeft een beeld van de tien best betaalde beroepen. Daarin prijken de directeurs van grote ondernemingen bovenaan de lijst. Met een bedrag van 11.772 euro verdienen directeurs van grote ondernemingen een loon dat 189% boven het nationale gemiddelde ligt. Naast kaderfuncties bestaat deze top-10 voorts uit intellectuele en wetenschappelijke beroepen zoals artsen en wiskundigen.

Aan de andere kant van het spectrum bevindt zich het verzorgend personeel in kinderdagverblijven en crèches. Met een maandloon van 2.567 euro verdienen deze werknemers een bedrag dat 37% onder het nationale gemiddelde ligt. Ook kelners en barmannen, kappers en schoonheidsspecialisten en huishoudelijke hulpen en schoonmakers verdienen gemiddeld minder dan 2.700 euro per maand.

3. Verder studeren biedt een goede garantie op een hoog loon

Hoe langer men studeert, hoe omvangrijker het loon. Werknemers met een bachelordiploma verdienen immers 6% meer dan het Belgische gemiddelde en dit verschil loopt op tot 46% voor werknemers met een masterdiploma. Omgekeerd verdienen werknemers die geen hogere studies hebben afgerond in regel minder dan het gemiddelde. Loontrekkenden die maximaal over een diploma van het hoger secundair onderwijs beschikken, verdienen bijvoorbeeld 17% minder dan de gemiddelde Belgische werknemer. Loontrekkenden die het secundaire onderwijs zonder diploma verlaten, zien deze loonspanning toenemen tot 25%.

4. De petrochemische nijverheid spant de kroon

Ook de sector waar men werkt bepaalt mee hoeveel men verdient. De onderstaande tabel toont aan dat de gemiddelde maandlonen met 6.431 euro het hoogst liggen in de petrochemische nijverheid, gevolgd door de Activiteiten van hoofdkantoren; adviesbureaus op het gebied van bedrijfsbeheer met 5.696 euro en de financiële dienstverlening met 5.472 euro.

Met een gemiddeld maandloon van 2.863 euro worden de laagste lonen in de horeca uitbetaald. Ook de overige persoonlijke dienstverlening, zoals haar- en schoonheidsverzorging, en het verblijfstoerisme behoren tot de minst betalende sectoren.

5. Pendelen naar Brussel loont

Wie in het centrum van het land werkt, maakt de beste kans op een omvangrijk loon. Het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest spant de kroon, aangezien het gemiddelde maandloon er 4.748 euro bedraagt en hierdoor 16% hoger ligt dan het nationaal gemiddelde. Maar ook bij bedrijven gevestigd in de arrondissementen grenzend aan de hoofdstad, namelijk Halle-Vilvoorde, Leuven en Nijvel bedraagt het gemiddelde loon meer dan 4.250 euro.

De laagste lonen vindt men dan weer terug in het arrondissement Dinant, waar een werknemer gemiddeld 3.134 euro verdient. Ook in Marche-en-Famenne, Bastenaken, Veurne en Thuin verdient een werknemer gemiddeld minder dan 3.300 euro bruto per maand

6. Een grotere gender loonkloof bij oudere werknemers

In alle leeftijdscategorieën verdienen voltijds tewerkgestelde mannen meer dan hun vrouwelijke collega’s. Bij werknemers jonger dan 20 jaar bedraagt deze gender loonkloof 10,2%, om vervolgens af te nemen tot 0,7% in de leeftijdsklasse van 30-34 jaar. Nadien neemt het loonverschil tussen vrouwen en mannen opnieuw sterk toe tot 19,0% bij werknemers van 60 jaar en ouder.