Daling van COVID-19, tumoren blijven belangrijkste doodsoorzaak in 2021
Statbel, het Belgische statistiekbureau, publiceert vandaag de doodsoorzaken voor 2021. De COVID-19-pandemie zorgde in 2021 nog voor 10.046 overlijdens in België, of 8,9% van alle overlijdens. Daarmee komt COVID-19, de besmettelijke ziekte veroorzaakt door het SARS-CoV-2-virus, op de derde plaats bij de doodsoorzaken voor 2021, net als het jaar ervoor. Er stierven in 2021 wel ongeveer de helft minder (-54,4%) mensen aan COVID-19 dan in 2020, toen er nog 22.012 overlijdens door COVID-19.
De grootste doodsoorzaak blijven tumoren. Er overleden in totaal 27.205 mensen aan de gevolgen van een tumor (kwaadaardig, goedaardig of onzeker). Het gaat om 24,2% van alle overlijdens in 2021. Het aantal overlijdens door tumoren is zeer vergelijkbaar met een jaar eerder (27.209 overlijdens). Daarnaast stierven 26.450 Belgen aan hart- en vaatziekten (HVZ) of 23,6% van alle overlijdens. Ook dat is vrij vergelijkbaar met 2020, toen er 26.289 overlijdens waren (+0,6%). Samen vertegenwoordigen deze drie groepen (tumoren, HVZ, COVID-19) ruim de helft van alle overlijdens (56,7%).
Het Vlaamse en Waalse Gewest volgen de nationale rangschikkingen. In het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest zijn de eerste twee plaatsen identiek, maar wordt de derde plaats ingenomen door de ruime groep "andere natuurlijke sterfgevallen" (die onder meer bloedziekten, oogziekten, oorziekten, osteo-articulaire aandoeningen, huidziekten, zwangerschapsgerelateerde gevallen en niet elders ingedeelde gevallen omvat). COVID-19 volgt op een vierde plaats.
Aantal overlijdens per gewest, voor de drie voornaamste doodsoorzaakgroepen.
Tumoren (C00-D48) | Hart- en vaatziekten (I00-I99) | Covid-19 (U071–U072) | ||||
---|---|---|---|---|---|---|
Aantal | % | Aantal | % | Aantal | % | |
Brussels Hoofdstedelijk Gewest | 1.914 | 21,6% | 1.889 | 21,3% | 1.003 | 11,3% |
Vlaams Gewest | 16.225 | 25,2% | 15.701 | 24,3% | 5.368 | 8,3% |
Waals Gewest | 9.066 | 23,3% | 8.860 | 22,8% | 3.675 | 9,4% |
België | 27.205 | 24,2% | 26.450 | 23,6% | 10.046 | 8,9% |
Mannen overlijden het vaakst aan tumoren, vrouwen aan hart- en vaatziekten
Mannen volgen de nationale ranglijst sterker: de belangrijkste doodsoorzaak is in 26,4% van de gevallen een tumor (14.959 overlijdens) en in 21,9% van de gevallen hart- en vaatziekten (12.444 overlijdens). Bij vrouwen is de volgorde omgekeerd. De belangrijkste doodsoorzaak wordt dus toegeschreven aan hart- en vaatziekten (25,2%, of 14.006 overlijdens), tumoren vormen de tweede oorzaak met 12.246 overleden vrouwen (22,0%). We vinden dezelfde tendensen per geslacht terug in de drie gewesten van het land: in elk gewest stierven vrouwen vaker dan mannen aan de gevolgen van hart- en vaatziekten dan aan de gevolgen van een tumor.
Meer overlijdens door Covid-19 onder mannen dan onder vrouwen
Opvallend is dat in 2021 meer mannen overleden ten gevolge van COVID-19 in vergelijking met vrouwen. In totaal gaat het om 5.673 mannen, ten aanzien van 4.373 vrouwen.
Dat komt overeen met een mortaliteitsratio (MR) van 99,6 overlijdens per 100.000 mannen, ten aanzien van 74,6 overlijdens per 100.000 vrouwen.
In 2020 was dat nog omgekeerd. Toen overleden iets meer vrouwen ten gevolge van COVID-19 dan mannen (11.281 vrouwen ten aanzien van 10.731 mannen, of een mortaliteitsratio (MR) van 193,2 overlijdens per 100.000 vrouwen, in vergelijking met 189,3 overlijdens per 100.000 mannen).
Verdeling overlijdens Covid-19 naar geslacht voor 2020-2021
Mannen | Vrouwen | Totaal | ||||
---|---|---|---|---|---|---|
Aantal | MR | Aantal | MR | Aantal | MR | |
2020 | 10.731 | 189,3 | 11.281 | 193,2 | 22.012 | 191,3 |
2021 | 5.673 | 99,6 | 4.373 | 74,6 | 10.046 | 87,0 |
Overledenen COVID-19 gemiddeld jonger in vergelijking met 2020
In vergelijking met 2020 ligt de gemiddelde leeftijd van overledenen ten gevolge van COVID-19 lager, namelijk 79,6 jaar in 2021 tegenover 83 jaar in 2020. Terwijl in 2020 slechts 6,1% van de overledenen jonger dan 65 jaar was, bedraagt dit aandeel voor 2021 10,8%. Mannen zijn gemiddeld 77,8 jaar oud, vrouwen 81,9 jaar.
Verdeling overlijdens COVID-19 naar geslacht en leeftijdsgroep.
Leeftijdsgroep | Mannen | Vrouwen | Totaal | |||
---|---|---|---|---|---|---|
Aantal | % | Aantal | % | Aantal | % | |
0-24 | 9 | 0,2% | 5 | 0,1% | 14 | 0,1% |
25-44 | 49 | 0,9% | 33 | 0,8% | 82 | 0,8% |
45-64 | 673 | 11,9% | 314 | 7,2% | 987 | 9,8% |
65-74 | 1.212 | 21,4% | 614 | 14,0% | 1.826 | 18,2% |
75-84 | 1.907 | 33,6% | 1.248 | 28,5% | 3.155 | 31,4% |
85+ | 1.823 | 32,1% | 2.159 | 49,4% | 3.982 | 39,6% |
Totaal | 5.673 | 100% | 4.373 | 100% | 10.046 | 100,0% |
Mortaliteitsratio Covid-19 het hoogst in Wallonië
Het hoogste aantal overlijdens door COVID-19 viel waar te nemen in het Vlaams Gewest (5.368 overlijdens, of 53,4% van alle COVID-19-overlijdens). In Wallonië en Brussel waren er respectievelijk 3.675 (36,6%) en 1.003 (10,0%) overlijdens. Als we echter rekening houden met de bevolkingsgrootte komt Wallonië op de eerste plaats, met een mortaliteitsratio van 100,5 overlijdens per 100.000 inwoners. Het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest staat op de tweede plaats, met een mortaliteitsratio van 82,1 overlijdens per 100.000 inwoners. De mortaliteitsratio in Vlaanderen bedroeg 80,4 overlijdens per 100.000 inwoners.
Overlijdens per gewest ten gevolge van COVID-19 (2021)
Gewest | Aantal | % | MR |
---|---|---|---|
Brussels Hoofdstedelijk Gewest | 1.003 | 10,0% | 82,1 |
Vlaams Gewest | 5.368 | 53,4% | 80,4 |
Waals Gewest | 3.675 | 36,6% | 100,5 |
België | 10.046 | 100,0% | 87,0 |
Noten
Op basis van de statistische overlijdensformulieren die beheerd worden door de gefedereerde entiteiten, toont de statistiek van de doodsoorzaken een homogene reeks voor de periode 1998– 2021. Deze homogeniteit van de reeks wordt verzekerd door het feit dat de drie betrokken gefedereerde entiteiten gebruikmaken van de tiende herziening van de Internationale statistische classificatie van ziekten en aanverwante gezondheidsproblemen van de Wereldgezondheidsorganisatie (de ICD-10) om de doodsoorzaken te coderen. Hieruit wordt de oorspronkelijke oorzaak geïdentificeerd en op basis daarvan worden de belangrijkste tabellen van de statistiek gemaakt.
De mortaliteitsratio wordt hier berekend als:
aantal overlijdens | x 105 |
(wettelijke bevolking 01.01.2020 + wettelijke bevolking 01.01.2021)/2 |
zijnde het aantal overlijdens gedeeld door de gemiddelde bevolking op 1 januari 2021 en 2022, vermenigvuldigd met 100.000.
Gebruikte afkortingen:
HVZ: hart- en vaatziekten
MR: mortaliteitsratio
Aantal overlijdens per gewest, voor de drie voornaamste doodsoorzaakgroepen.
Tumoren (C00-D48) | Hart- en vaatziekten (I00-I99) | Covid-19 (U071–U072) | ||||
---|---|---|---|---|---|---|
Aantal | % | Aantal | % | Aantal | % | |
Brussels Hoofdstedelijk Gewest | 1.914 | 21,6% | 1.889 | 21,3% | 1.003 | 11,3% |
Vlaams Gewest | 16.225 | 25,2% | 15.701 | 24,3% | 5.368 | 8,3% |
Waals Gewest | 9.066 | 23,3% | 8.860 | 22,8% | 3.675 | 9,4% |
België | 27.205 | 24,2% | 26.450 | 23,6% | 10.046 | 8,9% |
Doel en korte beschrijving
De statistiek van de doodsoorzaken wordt opgesteld d.m.v. de statistische overlijdensformulieren (Model IIIC en Model IIID) die bij elk in België plaatsgevonden overlijden door een attesterende arts worden ingevuld en daarna vervolledigd door het gemeentebestuur van de plaats van overlijden. Genoemde formulieren worden doorgestuurd naar de Gemeenschappen, die de informatie nazien, coderen en invoeren, om hun eigen statistieken op te stellen. De gegevensbanken worden vervolgens doorgestuurd naar Statbel, die ze dan samenvoegt om de statistiek op te maken op federaal niveau. Te dien einde koppelt Statbel de formulieren met de in het RRNP geregistreerde overlijdens. Hierdoor wordt het mogelijk om: de beschikbare informatie te toetsen en te vervolledigen; de in België plaatsgevonden overlijdens van niet wettelijk in het land verblijvende personen uit de statistiek te weren; en tot slot om wél in de statistiek op te nemen de in het buitenland plaatsgevonden overlijdens van wettelijk in België verblijvende personen m.b.t. wie geen formulier van de burgerlijke stand werd ingevuld. Voornoemde koppeling en opneming zijn pas sinds 2010 effectief. Dit betekent dat overlijdens in het buitenland van in België wonende personen voorheen niet mee werden opgenomen in de federale statistiek.
Sinds 1998 gebeurt de codering van de doodsoorzaken overeenkomstig de tiende revisie van de Internationale Classificatie van Ziekten en daarmee verbonden Gezondheidsproblemen van de WGO (ICD-10). Alle tabellen van de statistiek splitsen de overlijdens uit naar verschillende groepen van oorzaken, waarbij ook onderscheid wordt gemaakt naar vijfjarige leeftijdsgroep en geslacht..
Populatie
Inwoners in België
Frequentie
Jaarlijks.
Timing publicatie
Resultaten beschikbaar 2 jaar na de referentieperiode
Definities
Geslacht : Geslacht van de overledene
Doodsoorzaak : Oorspronkelijke doodoorzaak
Leeftijdsgroepen : Leeftijd van de overledene, in vijfjarige leeftijdsgroepen
Gewest van ingezetenschap : Gewest van ingezetenschap van de overledene
Nomenclature
WGO: Internationale classificatie van ziekten (ICD)