2020, een jaar als geen ander op de weg
Verkeersongevallen en slachtoffers in 2020
In 2020 waren er 30.232 verkeersongevallen met in totaal 37.112 slachtoffers, waaronder 33.645 lichtgewonden, 2.968 zwaargewonden en 499 personen die om het leven kwamen binnen de 30 dagen na het ongeval. Dit blijkt uit de laatste cijfers over de verkeersongevallen die Statbel, het Belgische statistiekbureau, publiceert.
De impact van de Covid-19-crisis op alle verkeersveiligheidsindicatoren was zeer groot ten opzichte van 2019: minder ongevallen (-19,8%), minder slachtoffers (-22,4%), minder doden 30 dagen (-22,5%), minder zwaargewonden (-17,7%) en lichtgewonden (-22,8%).
| België | 2019* | 2020 | 2019/2020 |
|---|---|---|---|
| Aantal ongevallen | 37.719 | 30.232 | -19,8% |
| Aantal slachtoffers | 47.832 | 37.112 | -22,4% |
| Aantal doden 30 dagen | 644 | 499 | -22,5% |
| waarvan doden ter plaatse | 481 | 375 | -22,0% |
| Aantal zwaargewonden | 3.605 | 2.968 | -17,7% |
| Aantal lichtgewonden | 43.583 | 33.645 | -22,8% |
| *herziene cijfers | |||
De periodes van lockdown, gevolgd door de versoepelingen, bepaalden daarbij het ritme: meer dan de helft minder ongevallen in april 2020 ten opzichte van april 2019 (-55,5%), gevolgd door een graduele stijging tussen mei en augustus, een forse stijging in september en terug een forse daling in november (-38,4%).
Het aantal doden 30 dagen was eveneens het laagst in april tijdens de eerste lockdown en de verkeersbeperkende maatregelen (-53,6%) . In september was er een forse stijging ten opzichte van 2019 (+59,6%): het gaat daarbij voornamelijk om fietsers, voetgangers, motorrijders en bestuurders van personenwagens.
Aantal verkeersongevallen en slachtoffers per gewest en per provincie
Onderstaande tabellen geven de evolutie weer van het aantal verkeersongevallen en slachtoffers per gewest.
Het aantal ongevallen daalt sterk in alle drie de gewesten ten opzichte van 2019: Brussels Hoofdstedelijk Gewest (-18,1%), Vlaanderen (-19,2%) en Wallonië (-21,9%).
De daling van het absoluut aantal doden binnen de 30 dagen na het ongeval is het meest opvallend in Wallonië (-80 doden 30 dagen), gevolgd door Vlaanderen (-61) en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (-4). Bij de zwaargewonden is de daling het opvallendst in Vlaanderen (-430 zwaargewonden), gevolgd door Wallonië (- 188) en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (-19).
| Brussels Hoofdstedelijk Gewest | 2019* | 2020 | 2019/2020 |
|---|---|---|---|
| Aantal ongevallen | 3.928 | 3.217 | -18,1% |
| Aantal slachtoffers | 4.599 | 3.719 | -19,1% |
| Aantal doden 30 dagen | 20 | 16 | -20,0% |
| Aantal zwaargewonden | 178 | 159 | -10,7% |
| Aantal lichtgewonden | 4.401 | 3.544 | -19,5% |
| * Herziene cijfers | |||
| Vlaams Gewest | 2019* | 2020 | 2019/2020 |
|---|---|---|---|
| Aantal ongevallen | 23.078 | 18.653 | -19,2% |
| Aantal slachtoffers | 29.067 | 22.776 | -21,6% |
| Aantal doden 30 dagen | 315 | 254 | -19,4% |
| Aantal zwaargewonden | 2.478 | 2.048 | -17,4% |
| Aantal lichtgewonden | 26.274 | 20.474 | -22,1% |
| * Herziene cijfers | |||
| Waals Gewest | 2019* | 2020 | 2019/2020 |
|---|---|---|---|
| Aantal ongevallen | 10.713 | 8.362 | -21,9% |
| Aantal slachtoffers | 14.166 | 10.617 | -25,1% |
| Aantal doden 30 dagen | 309 | 229 | -25,9% |
| Aantal zwaargewonden | 949 | 761 | -19,8% |
| Aantal lichtgewonden | 12.908 | 9.627 | -25,4% |
| * Herziene cijfers | |||
De provincies met de sterkste daling van het aantal doden binnen de 30 dagen ten opzichte van 2019 waren: Luxemburg (-40,8%), Vlaams Brabant (-38,5%), Henegouwen (-33,0%) en Limburg (-29,3%).
55% van de doden 30 dagen in 2020 vond plaats in de provincies Henegouwen, Oost-Vlaanderen, Antwerpen en Luxemburg.
Enkel stijging aantal doden bij dertigers in 2020
Enkel de categorie van dertigers tekende een stijging op van het aantal doden 30 dagen op ten opzichte van 2019 (+9,9%).
| 2005 | 2010 | 2015 | 2019 | 2020 | 2020/2005 | 2020/2019 | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| van 0 tot 9 jaar | 25 | 20 | 12 | 3 | 3 | -88,0% | 0,0% |
| van 10 tot 19 jaar | 101 | 64 | 43 | 39 | 23 | -77,0% | -41,0% |
| van 20 tot 29 jaar | 264 | 225 | 159 | 125 | 97 | -63,0% | -22,0% |
| van 30 tot 39 jaar | 197 | 151 | 107 | 81 | 89 | -55,0% | +10,0% |
| van 40 tot 49 jaar | 169 | 106 | 92 | 84 | 54 | -68,0% | -36,0% |
| van 50 tot 59 jaar | 116 | 92 | 106 | 95 | 79 | -32,0% | -17,0% |
| van 60 tot 69 jaar | 87 | 65 | 86 | 76 | 54 | -38,0% | -29,0% |
| van 70 tot 79 jaar | 90 | 71 | 70 | 61 | 46 | -49,0% | -25,0% |
| 80 jaar en meer | 58 | 50 | 80 | 70 | 47 | -19,0% | -33,0% |
| Leeftijd onbekend | 24 | 6 | 7 | 12 | 7 | -71,0% | -42,0% |
Wie wordt het slachtoffer van een verkeersongeval?
In 2020 waren de meeste dodelijke slachtoffers binnen de 30 dagen automobilisten (221). Ze worden gevolgd door fietsers (87), motorrijders (78) en voetgangers (65). De som van die vier categorieën levert een totaal op van 91% van de verkeersdoden 30 dagen.
In vergelijking met 2019 was er bij de categorie personenwagens een daling van 28% van het aantal doden binnen de 30 dagen (van 309 in 2019 naar 221 in 2020). Bij de voetgangers gaat het om een daling van 29% (van 92 in 2019 naar 65 in 2020). Enkel bij de vrachtwagens is er een stijging van het aantal doden (+6 doden in vergelijking met 2019).
| 2005 | 2010 | 2015 | 2019 | 2020 | 2020/2005 | 2020/2019 | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Personenwagen1 | 627 | 451 | 376 | 309 | 221 | -65,0% | -28,0% |
| Bestelwagen | 43 | 39 | 37 | 17 | 11 | -74,0% | -35,0% |
| Vrachtwagen2 | 17 | 14 | 16 | 11 | 17 | 0,0% | +55,0% |
| Motorfiets3 | 124 | 103 | 105 | 84 | 78 | -37,0% | -7,0% |
| Bromfiets4 | 33 | 23 | 20 | 19 | 13 | -61,0% | -32,0% |
| Voetganger5 | 109 | 108 | 94 | 92 | 65 | -40,0% | -29,0% |
| Fiets6 | 76 | 73 | 90 | 95 | 87 | +14,0% | -8,0% |
| Andere7 | 9 | 6 | 14 | 10 | 6 | -33,0% | -40,0% |
| Onbekend | 93 | 33 | 9 | 9 | 1 | -99,0% | -89,0% |
| Totaal | 1.131 | 850 | 762 | 646 | 499 | -56,0% | -23,0% |
| 1 personenauto; auto voor dubbel gebruik; minibus; kampeerwagen. 2 vrachtwagen; trekker + aanhangwagen; trekker alleen 3 minder dan 400cc en meer dan 400cc 4 A,B, 3 of 4 wielen 5 Andere voetganger, rolstoelgebruiker, persoon met tweewieler aan de hand 6 gewone fiets en elektrische fiets 7 landbouwtractor, autobus, reisbus, ruiter, andere weggebruiker, bespannen voertuig |
|||||||
Verkeersongevallen met doden en gewonden, voor België en de gewesten, laatste 8 jaar
Indien u meer details wil of zelf variabelen wenst te selecteren, klik dan op het be.STAT icoontje
Doel en korte beschrijving
Sinds 1 juli 1926 maakt de Algemene Directie Statistiek – Statistics Belgium de statistiek van de verkeersongevallen op. Daarvoor baseert ze zich op een formulier dat door de politie ingevuld dient te worden bij elk ongeval met lichamelijk letsel op de openbare weg. In de loop van de tijd is het formulier verscheidene malen aangepast in functie van de evolutie van de maatschappij en verkeer.
Populatie
Verkeersongevallen met lichamelijke letsels in België die voorwerp uitmaken van een proces-verbaal van de politie.
Dataverzamelingsmethode en eventuele steekproefomvang
Administratieve gegevens: Onderzoeken van de politie op het terrein en enquête van het parket.
Frequentie
Jaarlijks.
Timing publicatie
Resultaten beschikbaar 6 maanden na de referentieperiode.
Definities
Verkeersongeval: een ongeval waarbij twee of meer weggebruikers betrokken zijn wordt beschouwd als één verkeersongeval. Enkel de verkeersongevallen die zich voordeden op de openbare weg en waarbij doden of gewonden vielen worden opgenomen in deze statistiek. Zijn dus niet opgenomen: botsingen en ongevallen op privéterrein of bij sportwedstrijden. Ongevallen met uitsluitend materiële schade worden sinds 1973 niet meer opgenomen.
Dode 30 dagen: Elke persoon die overleed ter plaatse of binnen 30 dagen na de datum van het ongeval.
Zwaargewonde: elke persoon die in een verkeersongeval gewond is geraakt en wiens toestand een opname van meer dan 24 uur in het ziekenhuis vereist.
Licht gewonde: elke persoon die in een verkeersongeval gewond is geraakt en op wie de hoedanigheid van ‘zwaargewonde’ of van ‘dodelijk gewonde’ niet van toepassing is.
Personenwagen: personenauto; auto voor dubbel gebruik; minibus; kampeerwagen.
Lichte vrachtwagen: lichte vrachtauto.
Vrachtwagen: vrachtwagen; trekker + aanhangwagen; trekker alleen.
Bus: autobus ; autocar.
Bromfiets: bromfiets A (tweewielig); bromfiets B (tweewielig); bromfiets met 3 of 4 wielen.
Motorfiets: motorfiets niet meer dan 400 cc; motorfiets meer dan 400 cc.
Fiets: fiets
Voetganger: gehandicapte in rolstoel; voetganger die zijn (brom)fiets duwt; andere voetganger.
Overige: landbouwtractor; trolleybus; ruiter; bespannen voertuig; andere weggebruiker; onbekend; niet beschikbaar.
Opmerkingen
Breuk in de reeks: tot november 2017 registreerde de politie een kettingbotsing vanaf 4 of meer betrokken voertuigen. Sindsdien wordt een kettingbotsing geregistreerd vanaf 3 betrokken voertuigen.
Kwaliteit van de cijfers:
De gegevens over dodelijke slachtoffers zijn het betrouwbaarst en stabielst. In dat geval is het meer dan waarschijnlijk dat de politie of het parket tussenbeide komt bij het dodelijke ongeval. De gegevens over lichtgewonden zijn zeer waarschijnlijk onderschat, meer bepaald voor zwakke weggebruikers (voetgangers, fietsers). Belgisch en internationaal onderzoek raamt de graad van registratie door de politie voor dodelijke ongevallen op 90% (waarbij we de resultaten nog kunnen verbeteren dankzij de gegevens van de parketten). Die graad ligt bij 50% voor slachtoffers die in het ziekenhuis werden opgenomen en lager dan 20% voor zeer licht gewonde slachtoffers (die niet in het ziekenhuis werden opgenomen).
De gegevens van 2005 tot 2017 werden door de politiediensten herzien. In juni 2018 werkte Statbel de gegevens van de verkeersongevallen bij. Tussen 2005 en 2017 was er een opvallend hoog aantal onbekenden voor enkele belangrijke variabelen (o.m. agglomeratie, toestand van de wegen, weersomstandigheden). Voor de recentere jaargangen is dit probleem minder aan de orde. De recentste publicatie is telkens geldig.