In januari 2021 werden in totaal 444 bedrijven failliet verklaard in België.
De in januari geregistreerde faillissementen hebben geleid tot een verlies van 1.002 banen: 629 voltijdse banen, 209 deeltijdse banen en 164 loontrekkende werkgevers.
De sectoren met het hoogste aantal faillissementen in januari: 160 faillissementen in de sector transport en overige diensten, 101 in de handel, 87 in de bouwnijverheid en 74 in de horeca.
Op gewestelijk niveau waren er 219 faillissementen in Vlaanderen, 136 in Wallonië en 89 in Brussel.
Bij de interpretatie van deze cijfers moet rekening worden gehouden met het feit dat er een zekere vertraging is tussen de stopzetting van de economische activiteit en de faillietverklaring door de ondernemingsrechtbank. Als gevolg daarvan is de economische impact pas met enige vertraging zichtbaar in de cijfers.
Bovendien werkten veel ondernemingsrechtbanken en griffies door de Covid-19-crisis met een verminderde capaciteit en beperkten ze hun activiteiten tot 18 mei 2020. Bovendien werd een koninklijk besluit gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad, dat resulteerde in de bevriezing van de faillissementsprocedure voor de rechtbanken. Dit was van toepassing tot 17 juni 2020 om de bedrijven te beschermen die voor 18 maart 2020 in goede gezondheid verkeerden, te beschermen tegen de gevolgen van de Covid-19-crisis.
Vervolgens heeft de regering op vrijdag 6 november 2020 een nieuw moratorium over faillissementen goedgekeurd tot 31 januari 2021 om bedrijven te beschermen die gedwongen waren hun deuren tijdelijk te sluiten op grond van het ministerieel besluit dat gepubliceerd werd op 1 november 2020 tot wijziging van het ministerieel besluit van 28 oktober 2020 houdende dringende maatregelen om de verspreiding van het coronavirus COVID-19 te beperken.
Om de stopzetting van dit tweede moratorium te compenseren, stelde de federale regering een drieledige hervorming voor om de toegang tot de procedure van gerechtelijke reorganisatie tegen eind maart flexibeler te maken. Ten eerste wordt de procedure versoepeld door ondernemingen niet langer te verplichten vanaf het begin 11 documenten in te dienen, maar slechts 4, waarbij de overige documenten tijdens de procedure kunnen worden verstrekt. Ten tweede zou het volgens de procedure niet langer verplicht zijn om in het Belgisch Staatsblad te publiceren. Dit stelt de bemiddelaar in staat om de schuldeisers in volle discretie te ontmoeten en hen te overtuigen af te zien van een snelle terugbetaling van hun vorderingen alvorens een akkoord is bereikt. Ten derde moedigt men de procedure van gerechtelijke reorganisatie op basis van een minnelijke schikking aan met behulp van een belastingvrijstelling die momenteel enkel geldt voor procedures van gerechtelijke organisatie die bij gerechtelijk vonnis werden verkregen.
Tussen de beide moratoria in, beslisten zowel de FOD Financiën als de RSZ om een feitelijk moratorium toe te passen. Beide instanties beslisten immers dat schulden bij de belastingdiensten of de sociale zekerheid tijdelijk geen aanleiding geven tot een faillissement. Deze regeling blijft volgens de minister van Justitie ook na 1 februari van kracht.
Daarnaast vond in de maanden juli en augustus het gerechtelijk zomerreces plaats. De rechtbanken bleven gedurende deze periode open, maar het aantal hoorzittingen werd verminderd. Daarom liggen onze faillissementscijfers in deze periode lager.
Ten slotte gelden momenteel verschillende maatregelen - zowel op federaal, op gewestelijk als op lokaal niveau – om de ondernemingen te ondersteunen tijdens deze crisisperiode. De RSZ kent bijvoorbeeld minnelijke afbetalingsplannen toe met een maximale duur van 24 maanden voor de afbetaling van alle bijdragen en bedragen voor het jaar 2020. Ondernemingen met financiële problemen als gevolg van het coronavirus, kunnen bij de FOD Financiën steunmaatregelen aanvragen t.e.m. 31 maart 2021.
Alle hierboven beschreven overheidsmaatregelen hebben een matigend effect op het aantal faillissementen uitgesproken sinds maart 2020.