- De Belgische inflatie volgens de Europees geharmoniseerde consumptieprijsindex (HICP) bedraagt in december 2,2% ten opzichte van 2,9% in november. De kerninflatie (inflatie zonder energie en onbewerkte levensmiddelen) bedraagt in december 1,6%, dat is al sinds juli het geval.
- De inflatie volgens de consumptieprijsindex (CPI) voor de maand december bedroeg 2,3% ten opzichte van 2,8% in november. Het verschil in inflatie tussen de HICP en CPI is grotendeels te wijten aan het grotere gewicht van energiedragers in de HICP en het niet gebruiken van een voortschrijdend gemiddelde voor huisbrandolie in de HICP.
- De subindices met de grootste positieve impact op de inflatie zijn gas, motorbrandstoffen, tabak, elektriciteit, huisbrandolie en pakketreizen.
- De subindices die deze maand de grootste negatieve impact hebben op de inflatie zijn woninghuur, culturele diensten, kleding en telecommunicatie.
- De geharmoniseerde consumptieprijsindex van december voor de EU-landen wordt op 17 januari gepubliceerd door Eurostat.
/hicp2018-12a_nl.png)
De inflatie volgens de Europees geharmoniseerde consumptieprijsindex (HICP)[i] bedraagt in december 2,2% ten opzichte van 2,9% in november. De inflatie volgens de geharmoniseerde consumptieprijsindex met constante belastingvoet (HICP-CT)[ii] bedraagt in december 2,0% ten opzichte van 2,7% in november. Het verschil in inflatie tussen de HICP en HICP-CT is grotendeels te wijten aan de accijnswijzigingen op motorbrandstoffen en tabak. Met deze prijsstijgingen wordt geen rekening gehouden in de HICP-CT.
Inflatie en impact op inflatie voor de 12 hoofdgroepen
Op basis van de opsplitsing in de 12 hoofdgroepen wordt de hoogste inflatie in december gemeten voor “alcoholhoudende dranken en tabak” (4,9%). De laagste inflatie wordt opgemeten voor de groep “communicatie” (0,2%).
De hoofdgroep die in december de grootste positieve impact heeft op de inflatie is “huisvesting, water en energie” met 0,4 procentpunt. De grootste negatieve impact op de inflatie wordt gerealiseerd door de groep “voeding en alcoholvrije dranken” met -0,2 procentpunt.
Inflatie[iii] en impact[iv] op inflatie voor globale HICP en 12 hoofdgroepen
| Productgroep | Gewicht (‰) | Inflatie op jaarbasis (%) | Impact op inflatie (%-punt) | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| HICP | HICP-CT | ||||||||
| okt/18 | nov/18 | dec/18 | dec/18 | okt/18 | nov/18 | dec/18 | |||
| 0 | Totaal bestedingen | 1.000,0 | 3,2 | 2,9 | 2,2 | 2,0 | |||
| 1 | Voeding en alcoholvrije dranken | 164,1 | 2,6 | 1,8 | 1,4 | 1,2 | -0,1 | -0,2 | -0,2 |
| 2 | Alcoholhoudende dranken en tabak | 48,8 | 4,9 | 4,8 | 4,9 | 1,4 | 0,1 | 0,1 | 0,1 |
| 3 | Kleding en schoeisel | 54,3 | 0,6 | 0,5 | 0,6 | 0,6 | -0,2 | -0,1 | -0,1 |
| 4 | Huisvesting, water en energie | 165,9 | 7,4 | 6,6 | 4,1 | 5,0 | 0,8 | 0,7 | 0,4 |
| 5 | Stoffering en huishoudelijke apparaten | 74,8 | 1,1 | 0,9 | 0,8 | 0,8 | -0,2 | -0,2 | -0,1 |
| 6 | Gezondheid | 77,2 | 1,5 | 1,5 | 1,4 | 1,4 | -0,1 | -0,1 | -0,1 |
| 7 | Vervoer | 122,2 | 6,2 | 4,7 | 3,4 | 2,4 | 0,4 | 0,3 | 0,2 |
| 8 | Communicatie | 32,0 | 0,9 | 1,1 | 0,2 | 0,2 | -0,1 | -0,1 | -0,1 |
| 9 | Recreatie en cultuur | 90,7 | 0,6 | 1,2 | 1,5 | 1,5 | -0,3 | -0,2 | -0,1 |
| 10 | Onderwijs | 5,1 | 1,3 | 1,3 | 1,3 | 1,3 | 0,0 | 0,0 | 0,0 |
| 11 | Hotels, cafés en restaurants | 79,6 | 1,7 | 2,4 | 2,3 | 2,3 | -0,1 | 0,0 | 0,0 |
| 12 | Diverse goederen en diensten | 85,3 | 1,5 | 1,5 | 1,4 | 1,4 | -0,2 | -0,1 | -0,1 |
Inflatie volgens specifieke aggregaten
De globale HICP kan opgesplitst worden in vijf specifieke aggregaten die samen de totale bestedingen vormen.
Voor de energiedragers daalt de inflatie. Ze bedraagt in december 8,0% ten opzichte van 13,9% in november. Ten opzichte van de voorgaande maand daalden de prijzen gemiddeld met 5,3%. De gemiddelde inflatie van dit aggregaat voor de laatste twaalf maanden bedraagt 8,9%.
De inflatie voor de bewerkte levensmiddelen bedraagt in december 2,8% ten opzichte van 2,9% in november en 3,4% in oktober. Ten opzichte van november daalden de prijzen gemiddeld met 0,1%.
De inflatie voor de niet-bewerkte levensmiddelen (fruit, groenten, vlees en vis) bedraagt in december 1,0% ten opzichte van 1,8% in november en 2,4% in oktober. Ten opzichte van november stegen de prijzen gemiddeld met 0,1%. De gemiddelde inflatie van dit aggregaat voor de laatste twaalf maanden bedraagt 1,5%.
De inflatie voor niet-energetische industriële goederen bedraagt in december 0,9% ten opzichte van 1,0% in november en oktober. Ten opzichte van november stegen de prijzen gemiddeld met 0,2%.
Voor de diensten bedraagt de inflatie in december 1,7%, ze blijft hiermee stabiel ten opzichte november. Ten opzichte van november stegen de prijzen gemiddeld met 0,8%.
De kerninflatie (inflatie zonder energie en onbewerkte levensmiddelen) bedraagt in december 1,6%, hiermee blijft ze sinds juli 2018 op hetzelfde peil. Ook de gemiddelde kerninflatie van de laatste 12 maanden is gelijk aan 1,6%. Ten opzichte van vorige maand stegen de prijzen van dit subaggregaat gemiddeld met 0,4%.
Inflatie volgens specifieke aggregaten
| Specifieke aggregaten | Gewicht (‰) | Inflatie op jaarbasis (%) | 12 maandelijks gemiddelde (%) | Maandelijkse wijziging | ||
|---|---|---|---|---|---|---|
| okt/18 | nov/18 | dec/18 | dec/18 | dec/18 | ||
| Totaal bestedingen | 1.000,0 | 3,2 | 2,9 | 2,2 | 2,3 | -0,2 |
| Energiedragers | 99,5 | 17,2 | 13,9 | 8,0 | 8,9 | -5,3 |
| Bewerkte levensmiddelen | 134,6 | 3,4 | 2,9 | 2,8 | 3,4 | -0,1 |
| Niet-bewerkte levensmiddelen | 78,3 | 2,4 | 1,8 | 1,0 | 1,5 | 0,1 |
| Niet-energetische industriële goederen | 272,2 | 1,0 | 1,0 | 0,9 | 0,9 | 0,2 |
| Diensten | 415,4 | 1,5 | 1,7 | 1,7 | 1,5 | 0,8 |
| HICP zonder energie en onbewerkte levensmiddelen (kerninflatie) | 822,2 | 1,6 | 1,6 | 1,6 | 1,6 | 0,4 |
Impact van subindices op de inflatie
De grootste positieve impact op de inflatie wordt gerealiseerd door gas met een impact van 0,20 procentpunt. Motorbrandstoffen hebben een impact van 0,17 procentpunt. Tabak en elektriciteit hebben beide een impact van 0,14 procentpunt. Huisbrandolie heeft een impact van 0,09 procentpunt. Buitenlandse reizen hebben tot slot een impact van 0,08 procentpunt.
Subindices met de grootste positieve impact op de inflatie
| Sub-index | Gewicht (‰) | Impact op inflatie (%-punt) | |
|---|---|---|---|
| 2018 | dec/18 | ||
| 04.5.2 | Gas | 16,3 | 0,20 |
| 07.2.2 | Motorbrandstoffen | 33,4 | 0,17 |
| 02.2.0 | Tabak | 29,3 | 0,14 |
| 04.5.1 | Elektriciteit | 32,4 | 0,14 |
| 04.5.3 | Huisbrandolie | 16,5 | 0,09 |
| 09.6.0 | Buitenlandse reizen | 15,6 | 0,08 |
De negatieve impact op de inflatie is het grootst voor woninghuur en culturele diensten met beide een impact van
-0,09 procentpunt. Kleding heeft een impact van -0,08 procentpunt. Telecommunicatie tot slot heeft een impact van -0,07 procentpunt.
Subindices met de grootste negatieve impact op de inflatie
| Sub-index | Gewicht (‰) | Impact op inflatie (%-punt) | |
|---|---|---|---|
| 2018 | dec/18 | ||
| 04.1.0 | Woninghuur | 62,3 | -0,09 |
| 09.4.2 | Culturele diensten | 15,3 | -0,09 |
| 03.1.2 | Kleding | 42,4 | -0,08 |
| 08.3.0 | Telecommunicatie | 30,0 | -0,07 |
Vergelijking van België met de buurlanden
Aangezien de HICP voor onze buurlanden pas later wordt bekend gemaakt, kan er slechts een vergelijking gemaakt worden voor de maand november.
In november bedroeg de inflatie in België 2,9%. Ze daalde daarmee ten opzichte van de 3,2% in oktober. Nederland tekende een inflatie op van 1,8% in november; ze daalde daarmee licht ten opzichte van de 1,9% in oktober. In Frankrijk bedroeg de inflatie in november 2,2%, ze daalde daarmee ten opzichte van de 2,5% in oktober. In Duitsland bedroeg de inflatie in november 2,2%, ze daalde daarmee ook ten opzichte van de 2,4% inflatie in oktober.
/hicp2018-12b_nl.png)
De inflatie op basis van de HICP-CT bedroeg in België in november 2,7%, ze daalde hiermee ten opzichte van de 3,1% in oktober. In Duitsland bedroeg deze inflatie 2,2%, identiek aan de gewone HICP inflatie. In Frankrijk daalde deze inflatie in november naar 1,5% ten opzichte van de 1,8% in oktober. In Nederland bedroeg deze inflatie in november 1,3%, ze daalde daarmee licht ten opzichte van de 1,4% in oktober.
/hicp2018-12c_nl.png)
[i] Naast de nationale consumptieprijsindex (CPI) berekent de Statbel ook een Europees geharmoniseerde consumptieprijsindex (Harmonized Index of Consumer Prices, HICP). De HICP maakt een vergelijking tussen de inflatiegraden van de lidstaten van de Europese Unie mogelijk. De toegepaste bestedingsoptiek en methoden zijn daartoe zo goed mogelijk gecoördineerd en in Europese regelgeving vastgelegd. De uitkomsten van de CPI en de HICP zijn niet gelijk. Dat komt vooral door een andere weging en samenstelling van het pakket goederen en diensten waarop deze indices zijn gebaseerd.
Tevens wordt de HICP gebruikt door de Europese Centrale Bank voor haar monetair beleid. Verder wordt de HICP gebruikt om te bepalen in hoeverre een lidstaat voldoet aan de inflatiecriteria bepaald in het Verdrag betreffende de Europese Unie.
Enkele verschilpunten tussen de HICP en de huidige CPI:
- De weging van het pakket aan goederen en diensten in de HICP is hoofdzakelijk gebaseerd op de nationale rekeningen. Op de lagere gedetailleerde niveaus wordt gebruikt gemaakt van het huishoudbudgetonderzoek. De CPI gebruikt hoofdzakelijk het huishoudbudgetonderzoek op alle niveaus.
- De referentiepopulatie van de HICP is privé huishoudens (incl. toeristen in België) en bewoners in institutionele huishoudens (o.a. rusthuizen en instellingen). Voor de CPI is dit momenteel privé huishoudens met een referentiepersoon onder een maximale leeftijd.
- In de HICP wordt een binnenlands bestedingsconcept gehanteerd, dit zijn bestedingen gedaan in België door de referentiepopulatie. Voor de CPI wordt een nationaal bestedingsconcept gehanteerd, dit zijn bestedingen gedaan door de referentiepopulatie ongeacht de locatie.
- Voor de HICP wordt geen seizoenscorrectie toegepast, voor de CPI wordt dit gedaan voor buitenlandse reizen en vakantiedorpen.
- De solden worden in de CPI gespreid over telkens 6 maanden, in de HICP worden deze in de maand opgenomen.
- Voor huisbrandolie wordt de huidige prijs gebruikt in de berekening van de HICP. In de berekening van de CPI wordt een gewogen 12-maandelijks gemiddelde gehanteerd.
[ii] De HICP-CT wordt op dezelfde wijze berekend als de gewone HICP, echter worden in deze index de prijzen berekend op basis van constante belastingtarieven. Deze index geeft dan ook de theoretisch potentiële impact weer van wijzigingen in de indirecte belastingtarieven (zoals de BTW of accijnzen) op de gemeten inflatie. Het betreft hier echter een theoretische impact omdat verondersteld wordt dat de belastingwijzigingen meteen en volledig worden doorgerekend in de prijzen die door consumenten betaald worden.
[iii] Inflatie op jaarbasis meet de prijswijziging tussen de huidige maand en de dezelfde maand van het voorgaande jaar. Een 12 maandelijks gemiddelde vergelijkt de gemiddelde HICP van de laatste 12 maanden met het gemiddelde van de voorgaande 12 maanden. Een maandelijkse wijziging vergelijkt de prijsniveaus van de laatste twee maanden.
[iv] Een impact op inflatie toont de wijziging op inflatie door het opnemen van de subindex in de HICP. De impact neemt niet alleen het gewicht van de subindex in rekening, maar ook of de inflatie van de subindex hoger of lager is dan deze van het geheel aan bestedingen (globale HICP).