Statbel, het Belgische statistiekbureau, is dringend op zoek naar nieuwe enquêteurs. Hoewel het merendeel van de dataverzameling gebeurt op basis van databanken, zijn enquêtes nog steeds een belangrijke manier om kwalitatieve officiële statistieken te kunnen produceren. Centraal daarin staat de enquêteur: iemand met grote sociale vaardigheden, die een interessante bijverdienste zoekt met veel menselijk contact.
In heel wat gemeenten is het aantal enquêteurs echter te klein voor het aantal enquêtes dat moet uitgevoerd worden:
Woon je in een van deze gemeenten, of er vlakbij? Dan ben jij misschien wel de ideale kandidaat.
Maar wat betekent het om enquêteur te zijn? We gingen praten met Maurice De Greef. Hij was jarenlang enquêteur bij Statbel en kan beschouwd worden als de ideale enquêteur. Hij geeft nu graag de fakkel door aan andere enthousiastelingen.
Heb je na het lezen van dit interview interesse? Stel je dan meteen kandidaat via https://form.jotform.com/233133398951360
Maurice, hoe werd je enquêteur?
“In augustus van 2002 was ik nog schooldirecteur. Door omstandigheden ging ik vervroegd met pensioen. Toevallig kwam ik in contact met een enquêteur en op 1 januari 2003 kon ik al meteen zelf aan de slag. Al snel heb ik mijn eerste groep personen geïnterviewd.”
Wat motiveerde jou om enquêteur te worden?
“Ik ben zelf in armoede opgegroeid. Ik ben de jongste van drie kinderen. Mijn moeder is weduwe geworden toen ik vier jaar was. Mijn moeder ging niet werken en ze had geen inkomen. Daarom heb ik bewust gekozen voor de SILC-enquête[1]. Ik vind dat de mooiste bevraging die er is voor onze samenleving. SILC kan echt iets betekenen, namelijk dat het beleid op basis van die gegevens de armoede beter opvolgt en probeert er iets aan te doen.”
Wat is van belang als je start als enquêteur
“Je inhoudelijk goed voorbereiden op elk nieuw interview is strikt noodzakelijk want ieder huishouden is anders. Dat maakt het ook boeiend want je komt nooit twee keer in dezelfde situatie terecht. Werken als enquêteur is dus helemaal geen saaie job! Het is heel afwisselend. Daarom vind ik het heel belangrijk om op voorhand in kaart te brengen met welk gezin ik te maken zal krijgen: hoe oud zijn ze, hoeveel kinderen zijn er, zijn ze misschien Franstalig …? Eénmaal binnen kan je uiteraard nog altijd verrast worden door de situatie en dan moet je daar kunnen op inspelen.”
Wat is voor jou het fijnste aan deze job?
“Werken met mensen. Dat doet me terugdenken aan mijn tijd als schooldirecteur. Je werkt met mensen met verschillende achtergronden, herkomst en visies op het leven.
Bepaal je zelf je agenda en adressen of doet Statbel dat voor jou?
“Je kiest volledig zelf wat je wil doen, en wat niet. Ik vul zelf in waar, wanneer en hoeveel ik wil werken. Eens de nieuwe lijsten met huishoudens er zijn, sta ik op zondag soms te popelen om op maandag op stap te kunnen gaan. Er is ook heel veel variatie in het soort enquêtes: gezondheid, arbeid, huishoudbudget, armoede, ICT in huishoudens, en ga zo verder.”
En dan bel je aan. Wat gebeurt er dan concreet?
“Je komt overwegend bij vriendelijke mensen terecht. Af en toe is natuurlijk iemand wel achterdochtig. Dan vind ik het een uitdaging om de situatie zo goed mogelijk aan te pakken. Ik leg bijvoorbeeld uit dat het om een representatieve steekproef gaat, getrokken uit het bevolkingsregister en dat hij of zij er toevallig is uitgekozen.”
Hoe overtuig je mensen om deel te nemen?
“Je moet mensen meteen geruststellen, meteen vertellen dat de vragenlijsten eenvoudig zijn en dat je geen privézaken zal vragen. Dan vraag ik bijvoorbeeld eerst of ik wat toelichting mag geven of stel ik voor dat ik hen meteen de moeilijkste vraag geef, erbij vermeldend dat ze, als ze daar op kunnen antwoorden, ze de rest van de enquête met veel plezier zullen afleggen.”
“Ik leg ook nadruk op de anonimiteit van de enquête. Je geeft de mensen het vertrouwen dat hun gegevens niet zullen misbruikt worden en dat ze alleen worden gebruikt voor statistische doeleinden. Ik heb echt maar heel weinig weigeringen gehad. Het is wel eens een enkele keer gebeurd dat ik de enquête aan de voordeur moest afnemen en dan vraag je je wel af waarom je niet binnen mocht. “
Wat zou je een beginnend enquêteur nog meegeven?
“Wees jezelf, wees vriendelijk, heb respect voor ieder mens ongeacht herkomst, achtergrond. Als je niet kan omgaan met diversiteit, word dan zeker geen enquêteur. Je moet er staan met een open en respectvolle houding naar iedereen in de hoop dat de mensen je het vertrouwen teruggeven. “
“Doe geen politieke uitspraken of uitspraken over religie. Heb aandacht voor de kinderen en betrek hen er ook zelf bij. Heb aandacht voor verjaardagen, hun gezondheid… Heb veel geduld en noteer objectief. Aarzel niet om bijkomende vragen te stellen als iets onduidelijk is of onwaarschijnlijk lijkt. Luister goed en wees empathisch. Neem tijd om naar hun verhalen te luisteren. “
“Kort samengevat, wees dus goed voorbereid voor je start met het interview, neem het vervolgens af en doe nog checks en controles nadien. Wat het interview zelf betreft: stel je voor, leg de doelstelling kort uit, geef voorbeelden van vragen en probeer een afspraak te maken en meestal zal dat lukken.”
“En tot slot, vergeet vooral niet, een enquêteur is geen controleur.”
[1] EU-SILC (European Union – Statistics on Income and Living Conditions) is een enquête naar inkomens en levensomstandigheden en een belangrijk instrument om zowel op Belgisch als op Europees niveau armoede en sociale uitsluiting in kaart te brengen.