Personen met een handicap of langdurig gezondheidsprobleem hebben minder autonomie in job

Werk & Opleiding
3 december - Internationale Dag voor Personen met een Handicap

3 december - Internationale Dag voor Personen met een Handicap

Mensen met een handicap of langdurige gezondheidsproblemen vermelden vaker dat ze weinig of geen autonomie hebben in hun job. Het gaat om 38%, tegenover 30% van de totale werkende bevolking van 15 tot en met 64 jaar. Dat blijkt uit cijfers van Statbel, het Belgische statistiekbureau, op basis van de Enquête naar Arbeidskrachten 2019.

Een vierde (26%) van de 15-64-jarigen in België die ernstige hinder ondervinden door een handicap of langdurige gezondheidsproblemen, heeft een baan. Bijna de helft van hen (48%) krijgt specifieke bijstand op hun werkplek. Het gaat daarbij vooral om een aangepast takenpakket.  

Wanneer mensen ernstige hinder ondervinden door een handicap, een langdurige aandoening of langdurige ziekte, dan heeft dat ook een duidelijke impact op hun werksituatie:  slechts 26% van hen heeft een job, terwijl dat bij de totale bevolking van 15 tot en met 64 jaar 65% is.

Ook hun werkloosheidsgraad (8%) ligt hoger dan bij de totale bevolking (5%). De overgrote meerderheid (72%) van de mensen die ernstige hinder ervaren is echter inactief. Dat betekent dat zij geen job hebben, er geen zoeken en/of niet beschikbaar zijn voor werk.
Van zij die werken, werkt 39% deeltijds, terwijl dat bij de totale Belgische bevolking één vierde is. Van de vrouwen onder hen werkt 55% deeltijds. Bij de  totale Belgische bevolking van 15-64 jaar gaat het om  42% van de vrouwen gaat.

Situatie in verband met de arbeidsmarkt

15-64 jaar In erge mate beperkt Totale bevolking
Werkloosheidsgraad 8% 5%
Werkgelegenheidsgraad 26% 65%
Percentage inactieven 72% 31%

Werkende bevolking: Voltijds / deeltijds werk

15-64 jaar In erge mate beperkt Totale bevolking
Voltijds Deeltijds Voltijds Deeltijds
mannen 78% 22% 90% 10%
vrouwen 45% 55% 58% 42%
totaal 61% 39% 75% 25%

Werkende bevolking naar beroepsstatuut

15-64 jaar In erge mate beperkt Totale bevolking
Private sector 64% 66%
Openbare sector 24% 20%
Zelfstandigen 11% 14%

Minder autonomie in de job en bij het regelen van de werktijden

Werkende personen die ernstige hinder ervaren door een handicap of een langdurig gezondheidsprobleem, hebben minder invloed op de inhoud en de volgorde van hun werk: 38% zegt daarop weinig of geen invloed te hebben tegenover 30% van de personen van 15 tot en met 64 jaar met een job.
Ook hebben personen die ernstige hinder ervaren, minder de mogelijkheid om zelf begin en einde van de werktijd te bepalen. Voor hen is het ook moeilijker om uren of dagen vrij te nemen.

Autonomie in de job en in de werktijdregeling In erge mate beperkt 15-64 jaar Totale werkende bevolking 15-64 jaar
Weinig of geen invloed op de volgorde en de inhoud 38% 30%
Niet zelf kunnen beslissen over begin en einde van de werktijd 63% 54%
Heel moeilijk om uren vrij te nemen 21% 15%
Heel moeilijk om dagen vrij te nemen 24% 19%

De volledige gegevens van de speciale module werkorganisatie en werktijdregeling kan u hier raadplegen: https://statbel.fgov.be/sites/default/files/files/documents/Werk%20%26%…

Bijna de helft van de jobs aangepast aan specifieke behoeften in 2019

Bijna de helft (48%) van alle werkende personen die ernstige hinder ervaren krijgt specifieke bijstand op het werk. Die bijstand bestaat voornamelijk uit een aangepast takenpakket, zowel qua soort taken (29%) als qua hoeveelheid (29%), 10% krijgt bijkomende hulp van collega’s en 7% aangepaste accommodatie.

Kijken we naar de mensen met ernstige hinder die op zoek zijn naar een job, dan geeft 66% van hen aan dat ze nood hebben aan een aanpassing van het soort werk. Bijna de helft is van mening dat ook de hoeveelheid taken moet worden aangepast, opdat ze aan de slag zouden kunnen.

 

Welke van de volgende vormen van ondersteuning zou nodig zijn om te kunnen werken of welke van de volgende vormen van ondersteuning krijgt u bij het werk dat u nu doet? Werkloos Werkende
Aanpassing van het soort taken 66% 29%
Aanpassing van de hoeveelheid van de taken 47% 29%
Aanpassing voor verplaatsingen 9%* 3%*
Aangepaste accommodatie 16% 7%
Ondersteuning van collega's 20% 10%
Minstens een van de vijf noodzakelijke aanpassingen 82% 48%
* weinig betrouwbaar, indicatief percentage

Profiel van personen met een handicap of met langdurige gezondheidsproblemen

In België ondervindt 9% van de bevolking tussen 15 en 64 jaar ernstige hinder bij alle dagelijkse activiteiten door een handicap of langdurige gezondheidsproblemen. Die beperking is iets meer aanwezig bij vrouwen. In de groep van personen die ernstige hinder ondervindt, zijn de ouderen oververtegenwoordigd: 57% van hen is tussen de 50 en 64 jaar oud, terwijl dit bij de totale bevolking slechts 31% is. Op vlak van onderwijs blijken personen die ernstige hinder ondervinden, gemiddeld genomen lager geschoold. 49% onder hen heeft maximaal een diploma lager secundair onderwijs ten opzichte van 27% bij de totale bevolking en slechts 16% heeft een diploma van hoger onderwijs behaald ten opzichte van 35% bij de totale bevolking.

Ervaart u in uw dagelijkse bezigheden (op het werk of daarbuiten) hinder door een handicap, een langdurige aandoening of langdurige ziekte (al dan niet werkgerelateerd)?

15-64 jaar Mannen Vrouwen Totaal
Ja, in erge mate 8% 9% 9%
Ja, in zekere mate 6% 7% 7%
Neen 85% 84% 84%

Profiel van personen met een handicap of met langdurige gezondheidsproblemen

Leeftijdsgroep In erge mate beperkt Totale bevolking
15-24 jaar 4% 18%
25-49 jaar 39% 51%
50-64 jaar 57% 31%
Onderwijsniveau In erge mate beperkt 15-64 jaar Totale bevolking 15-64 jaar
Laag 49% 27%
Gemiddeld 35% 38%
Hoog 16% 35%

Armoede bovenop de handicap

Ook de enquête naar de inkomens en levensomstandigheden (SILC) 2019 bevat cijfers over personen die aangeven ernstige hinder te ervaren in hun dagelijkse activiteiten door een handicap, een langdurige aandoening of een langdurige ziekte. In deze enquête gaat het over personen van 16 jaar en ouder. 25% van hen loopt een risico op monetaire armoede. 9%  lijdt aan ernstige materiële deprivatie. Ten slotte leeft 38% onder hen in een huishouden dat geen eigenaar is van zijn woning, wat slechts het geval is voor 27% van de Belgische bevolking.

SILC 2019

Bevolking van 16 jaar en ouder

Monetaire armoede Ernstige beperking 16 jaar en ouder Totale bevolking 16 jaar en ouder
Monetair armoederisico 25% 14%
Geen monetair armoederisico 75% 86%
Ernstige materiële deprivatie Ernstige beperking 16 jaar en ouder Totale bevolking 16 jaar en ouder
Ernstige materiële deprivatie 9% 4%
Geen ernstige materiële deprivatie 91% 96%
Eigenaar of huurder Ernstige beperking 16 jaar en ouder Totale bevolking 16 jaar en ouder
Eigenaar 62% 73%
Huurder 38% 27%