- De Belgische inflatie volgens de Europees geharmoniseerde consumptieprijsindex bedroeg in oktober 0,2% ten opzichte van 0,6% in september. De kerninflatie (inflatie zonder energie en onbewerkte levensmiddelen) bedroeg in oktober 1,5%.
- De inflatie volgens de consumptieprijsindex (CPI) voor de maand oktober bedroeg 0,5% ten opzichte van 0,8% in september.
- De subindices met de grootste positieve impact op de inflatie zijn tabak, restaurants, cafés en gelijkaardige diensten.
- De subindices die deze maand de grootste negatieve impact hebben op de inflatie zijn gas, huisbrandolie en motorbrandstoffen.
- De geharmoniseerde consumptieprijsindex van oktober voor de EU-landen wordt op 15 november gepubliceerd door Eurostat.
/hicp2019-10a_nl.png)
De inflatie volgens de geharmoniseerde consumptieprijsindex (HICP)[1] bedroeg 0,2% in oktober ten opzichte van 0,6% in september. De inflatie volgens de geharmoniseerde consumptieprijsindex met constante belastingvoet (HICP-CT)[2] bedroeg in oktober 0,1% ten opzichte van 0,5% in september. Het verschil in inflatie tussen de HICP en HICP-CT is grotendeels te wijten aan de accijnswijzigingen op motorbrandstoffen en tabak. Met deze prijsstijgingen wordt geen rekening gehouden in de HICP-CT.
Inflatie en impact op inflatie van de 12 hoofdgroepen
Op basis van de opsplitsing in 12 hoofdgroepen wordt de hoogste inflatie in oktober gemeten voor “alcoholhoudende dranken en tabak” (3,5%). De laagste inflatie wordt opgemeten voor de groep “Huisvesting, water en energie” (-3,6%).
De hoofdgroepen die in oktober de grootste positieve impact hebben op de inflatie zijn “alcoholhoudende dranken en tabak”, “recreatie en cultuur”, “hotels, cafés en restaurants” en “diverse goederen en diensten”, telkens met 0,2 procentpunt. De grootste negatieve impact op de inflatie wordt gerealiseerd door de groep “huisvesting, water en energie” met -0,8 procentpunt.
Inflatie[3] en impact[4] op inflatie voor globale HICP en 12 hoofdgroepen
| Productgroep | Gewicht (‰) | Inflatie op jaarbasis (%) | Impact op inflatie (%-punt) | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| HICP | HICP-CT | ||||||||
| aug/19 | sep/19 | okt/19 | okt/19 | aug/19 | sep/19 | okt/19 | |||
| 0 | Totaal bestedingen | 1000.0 | 0.9 | 0.6 | 0.2 | 0.1 | |||
| 1 | Voeding en alcoholvrije dranken | 165.0 | 1.0 | 0.1 | -0.1 | -0.1 | 0.0 | -0.1 | -0.1 |
| 2 | Alcoholhoudende dranken en tabak | 49.7 | 3.5 | 3.3 | 3.5 | 1.7 | 0.1 | 0.1 | 0.2 |
| 3 | Kleding en schoeisel | 53.2 | 0.4 | 0.6 | 0.7 | 0.7 | 0.0 | 0.0 | 0.0 |
| 4 | Huisvesting, water en energie | 162.8 | -1.1 | -1.4 | -3.6 | -3.6 | -0.4 | -0.4 | -0.8 |
| 5 | Stoffering en huishoudelijke apparaten | 74.1 | 0.4 | 0.6 | 0.5 | 0.5 | 0.0 | 0.0 | 0.0 |
| 6 | Gezondheid | 81.5 | 1.0 | 1.0 | 1.0 | 1.0 | 0.0 | 0.0 | 0.1 |
| 7 | Vervoer | 123.6 | 0.2 | 0.0 | -0.5 | -0.5 | -0.1 | -0.1 | -0.1 |
| 8 | Communicatie | 32.9 | -0.5 | -0.4 | -0.4 | -0.4 | 0.0 | 0.0 | 0.0 |
| 9 | Recreatie en cultuur | 87.8 | 2.0 | 1.4 | 2.1 | 2.1 | 0.1 | 0.1 | 0.2 |
| 10 | Onderwijs | 5.0 | 1.3 | 1.3 | 1.5 | 1.5 | 0.0 | 0.0 | 0.0 |
| 11 | Hotels, cafés en restaurants | 80.7 | 2.5 | 2.2 | 2.6 | 2.6 | 0.1 | 0.1 | 0.2 |
| 12 | Diverse goederen en diensten | 83.7 | 2.2 | 2.0 | 2.1 | 2.1 | 0.1 | 0.1 | 0.2 |
Inflatie volgens specifieke aggregaten
De globale HICP kan opgesplitst worden in vijf specifieke aggregaten die samen de totale bestedingen vormen.
- Voor energiedragers daalt de inflatie voor de zevende maand op rij. Ze bedraagt in oktober -9,0% ten opzichte van -5,3% in september. Ten opzichte van de voorgaande maand stegen de prijzen gemiddeld met 0,9%. De gemiddelde inflatie van dit aggregaat voor de laatste twaalf maanden bedraagt 2,3%.
- De inflatie voor de bewerkte levensmiddelen bedraagt in oktober 1,5% ten opzichte van 1,7% in september en 1,8% in augustus. Ten opzichte van september daalden de prijzen gemiddeld met 0,1%.
- De inflatie voor de niet-bewerkte levensmiddelen (fruit, groenten, vlees en vis) bedraagt in oktober en september -2,5% ten opzichte van 0,7% in augustus. Ten opzichte van september stegen de prijzen gemiddeld met 0,4%. De gemiddelde inflatie van dit aggregaat voor de laatste twaalf maanden bedraagt -0,2%.
- De inflatie voor niet-energetische industriële goederen bedraagt in oktober 1,0% ten opzichte van 0,9% in september. In vergelijking met de voorgaande maand stegen de prijzen gemiddeld met 0,2%.
- Voor de diensten steeg de inflatie in oktober tot 1,8% ten opzichte van 1,6% in september en 1,7% in augustus. Ten opzichte van vorige maand stegen de prijzen gemiddeld met 0,3%.
De kerninflatie (inflatie zonder energie en onbewerkte levensmiddelen) bedroeg in oktober 1,5%, een lichte stijging ten opzichte van de inflatie van 1,4% in september. De gemiddelde kerninflatie van de laatste 12 maanden is gelijk aan 1,6%. Ten opzichte van vorige maand stegen de prijzen van dit subaggregaat gemiddeld met 0,2%.
Inflatie volgens specifieke aggregaten
| Specifieke aggregaten | Gewicht (‰) | Inflatie op jaarbasis (%) | 12 maandelijks gemiddelde (%) | Maandelijkse wijziging | ||
|---|---|---|---|---|---|---|
| aug/19 | sep/19 | okt/19 | okt/19 | okt/19 | ||
| Totaal bestedingen | 1000.0 | 0.9 | 0.6 | 0.2 | 1.6 | 0.3 |
| Energiedragers | 97.4 | -4.6 | -5.3 | -9.0 | 2.3 | 0.9 |
| Bewerkte levensmiddelen | 171.5 | 1.8 | 1.7 | 1.5 | 1.9 | -0.1 |
| Niet-bewerkte levensmiddelen | 43.2 | 0.7 | -2.5 | -2.5 | -0.2 | 0.4 |
| Niet-energetische industriële goederen | 267.2 | 1.0 | 0.9 | 1.0 | 1.0 | 0.2 |
| Diensten | 420.8 | 1.7 | 1.6 | 1.8 | 1.8 | 0.3 |
| HICP zonder energie en onbewerkte levensmiddelen (kerninflatie) | 859.4 | 1.5 | 1.4 | 1.5 | 1.6 | 0.2 |
Impact van subindices op de inflatie
De grootste positieve impact op de inflatie wordt gerealiseerd door tabak met een impact van 0,16 procentpunt. De groep restaurants, cafés en gelijkaardige diensten heeft ook een impact gehad van 0,16 procentpunt.
Subindices met de grootste positieve impact op de inflatie
| Sub-index | Gewicht (‰) | Impact op inflatie (%-punt) | |
|---|---|---|---|
| 2019 | okt/19 | ||
| 02.2.0 | Tabak | 30,5 | 0,16 |
| 11.1.1 | Restaurants, cafés en gelijkaardige diensten | 68,4 | 0,16 |
De negatieve impact op de inflatie is het grootst voor de groep gas met een impact van -0,30 procentpunt. Huisbrandolie heeft een impact van -0,28 procentpunt. Tot slot hebben motorbrandstoffen een impact van -0,24 procentpunt.
Subindices met de grootste negatieve impact op de inflatie
| Sub-index | Gewicht (‰) | Impact op inflatie (%-punt) | |
|---|---|---|---|
| 2019 | okt/19 | ||
| 07.2.2 | Gas | 17,2 | -0,30 |
| 04.5.2 | Huisbrandolie | 12,5 | -0,28 |
| 04.5.3 | Motorbrandstoffen | 34,9 | -0,24 |
Vergelijking tussen België en de buurlanden
Aangezien de HICP van onze buurlanden pas later wordt bekend gemaakt, kan er slechts een vergelijking gemaakt worden voor de maand september.
In september bedroeg de inflatie in België 0,6%. Ze daalde daarmee ten opzichte van de 0,9% in augustus. Nederland tekende een inflatie van 2,7% op in september, een daling ten opzichte van de 3,1% in augustus. In Frankrijk bedroeg de inflatie in september 1,1%, een daling ten opzichte van de 1,3% in augustus. In Duitsland bedroeg de inflatie in september 0,9%, ze daalde daarmee licht ten opzichte van de 1,0% in augustus.
/hicp2019-10b_nl.png)
In België bedroeg de inflatie op basis van de HICP-CT in september 0,5%, een daling ten opzichte van de 0,8% in augustus. In Duitsland bedroeg deze inflatie 0,9% en was bijna gelijk aan de gewone HICP-inflatie. In Frankrijk is deze inflatie gedaald tot 1,0% in september ten opzichte van 1,2% in augustus. In Nederland bedroeg deze inflatie in september 1,4% en daalde daarmee ten opzichte van de 1,8% in augustus.
/hicp2019-10c_nl.png)
[1] Naast de nationale consumptieprijsindex (CPI) berekent de Statbel ook een Europees geharmoniseerde consumptieprijsindex (Harmonized Index of Consumer Prices, HICP). De HICP maakt een vergelijking tussen de inflatiegraden van de lidstaten van de Europese Unie mogelijk. De toegepaste bestedingsoptiek en methoden zijn daartoe zo goed mogelijk gecoördineerd en in Europese regelgeving vastgelegd. De uitkomsten van de CPI en de HICP zijn niet gelijk. Dat komt vooral door een andere weging en samenstelling van het pakket goederen en diensten waarop deze indices zijn gebaseerd.
Tevens wordt de HICP gebruikt door de Europese Centrale Bank voor haar monetair beleid. Verder wordt de HICP gebruikt om te bepalen in hoeverre een lidstaat voldoet aan de inflatiecriteria bepaald in het Verdrag betreffende de Europese Unie.
Enkele verschilpunten tussen de HICP en de huidige CPI:
- De weging van het pakket aan goederen en diensten in de HICP is hoofdzakelijk gebaseerd op de nationale rekeningen. Op de lagere gedetailleerde niveaus wordt gebruikt gemaakt van het huishoudbudgetonderzoek. De CPI gebruikt hoofdzakelijk het huishoudbudgetonderzoek op alle niveaus.
- De referentiepopulatie van de HICP is privé huishoudens (incl. toeristen in België) en bewoners in institutionele huishoudens (o.a. rusthuizen en instellingen). Voor de CPI is dit momenteel privé huishoudens met een referentiepersoon onder een maximale leeftijd.
- In de HICP wordt een binnenlands bestedingsconcept gehanteerd, dit zijn bestedingen gedaan in België door de referentiepopulatie. Voor de CPI wordt een nationaal bestedingsconcept gehanteerd, dit zijn bestedingen gedaan door de referentiepopulatie ongeacht de locatie.
- Voor de HICP wordt geen seizoenscorrectie toegepast, voor de CPI wordt dit gedaan voor buitenlandse reizen en vakantiedorpen.
- De solden worden in de CPI gespreid over telkens 6 maanden, in de HICP worden deze in de maand opgenomen.
- Voor huisbrandolie wordt de huidige prijs gebruikt in de berekening van de HICP. In de berekening van de CPI wordt een gewogen 12-maandelijks gemiddelde gehanteerd.
[2] De HICP-CT wordt op dezelfde wijze berekend als de gewone HICP, echter worden in deze index de prijzen berekend op basis van constante belastingtarieven. Deze index geeft dan ook de theoretisch potentiële impact weer van wijzigingen in de indirecte belastingtarieven (zoals de BTW of accijnzen) op de gemeten inflatie. Het betreft hier echter een theoretische impact omdat verondersteld wordt dat de belastingwijzigingen meteen en volledig worden doorgerekend in de prijzen die door consumenten betaald worden.
[3] Inflatie op jaarbasis meet de prijswijziging tussen de huidige maand en de dezelfde maand van het voorgaande jaar. Een 12 maandelijks gemiddelde vergelijkt de gemiddelde HICP van de laatste 12 maanden met het gemiddelde van de voorgaande 12 maanden. Een maandelijkse wijziging vergelijkt de prijsniveaus van de laatste twee maanden.
[4] Een impact op inflatie toont de wijziging op inflatie door het opnemen van de subindex in de HICP. De impact neemt niet alleen het gewicht van de subindex in rekening, maar ook of de inflatie van de subindex hoger of lager is dan deze van het geheel aan bestedingen (globale HICP).