- De Belgische inflatie volgens de Europees geharmoniseerde consumptieprijsindex (HICP) bedraagt in december 10,2% ten opzichte van 10,5% in november en 13,1% in oktober.
- De kerninflatie (inflatie zonder energie en onbewerkte levensmiddelen) bedraagt in december 7,1% ten opzichte van 6,8% in november.
- De inflatie volgens de consumptieprijsindex (CPI) voor de maand december bedraagt 10,4% ten opzichte van 10,6% in november.
- De subindices met de grootste positieve impact op de inflatie zijn gas, elektriciteit, zuivelproducten, brood en granen, vlees, groenten en huisbrandolie.
- De subindices die deze maand de grootste negatieve impact hebben op de inflatie zijn woninghuur, telecommunicatie, verpleging in het ziekenhuis, restaurants en cafés, meubels, motorbrandstoffen en kleding.
- Eurostat zal op 18 januari de geharmoniseerde consumptieprijsindex van december voor de EU-landen publiceren.
De inflatie volgens de Europees geharmoniseerde consumptieprijsindex (HICP)[1] bedraagt in december 10,2% ten opzichte van 10,5% in november en 13,1% in oktober. De inflatie volgens de geharmoniseerde consumptieprijsindex met constante belastingvoet (HICP-CT)[2] bedroeg 11,7% in december tegenover 11,8% in november. Het verschil in inflatie tussen de HICP en de HICP-CT is grotendeels te wijten aan de tijdelijke btw-verlaging voor elektriciteit en gas. Met deze prijswijzigingen wordt geen rekening gehouden in de HICP-CT.
De kerninflatie, die geen rekening houdt met de prijsevolutie van de energieproducten en de onbewerkte voedingsmiddelen, bedraag 7,1% in december, tegenover 6,8% in november en 6,3% in oktober. De inflatie zonder energieproducten steeg tot 7,5% in december tegenover 7,1% in november en 6,5% in oktober.
De inflatie voor voeding bedraagt deze maand 15,4%, tegenover 15,3% vorige maand. Deze inflatie is de laatste maanden sterk gestegen. In december 2021 bedroeg die inflatie al 1,4%. De inflatie van oliën, vis, zuivelproducten, brood, granen en vlees is de afgelopen maanden sterk gestegen. Zo bedraagt de inflatie voor oliën deze maand 29,7%. In december vorig jaar was dat nog 5,8%. Voor zuivelproducten is de inflatie nu 22,6% ten opzichte van 1,5% in december 2021. Voor vis werd er deze maand een inflatie van 12,9% opgetekend. In december vorig jaar was dat nog 1,8%. Voor brood en granen is dit deze maand 17,1% ten opzichte van 2,2% in december 2021. De inflatie van vlees bedraagt deze maand 13,4% ten opzichte van 1,1% december vorig jaar.
De sterk toegenomen inflatie in de afgelopen maanden is voor een groot deel toe te schrijven aan de energieproducten. De bijdrage van energie aan de inflatie[3] bedraagt 3,6%. Voeding levert een bijdrage van 2,6%.
Elektriciteit is nu 35,5% duurder dan een jaar geleden. Aardgas is 73,1% duurder op jaarbasis. De prijs van huisbrandolie is 21,7% gestegen ten opzichte van vorig jaar.
Inflatie en impact van de 12 hoofdgroepen op de inflatie
Op basis van de opsplitsing in 12 hoofdgroepen wordt de hoogste inflatie in december gemeten voor de groep “huisvesting, water en energie” (22,6%). De laagste inflatie wordt opgemeten voor de groep “communicatie”(-0,3%).
De hoofdgroep die in december grootste positieve impact had op de inflatie is “huisvesting, water en energie” met 2,6 procentpunt. De groep “gezondheid” heeft de grootste negatieve impact uitgeoefend met -0,6 procentpunt.
Inflatie[4] en impact[5] op de inflatie voor de globale HICP en de 12 hoofdgroepen
| Productgroep | Gewicht (‰) | Inflatie op jaarbasis (%) | Impact op inflatie (%-punt) | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| HICP | HICP-CT | ||||||||
| okt/22 | nov/22 | dec/22 | dec/22 | okt/22 | nov/22 | dec/22 | |||
| 0 | Totaal bestedingen | 1.000,0 | 13,1 | 10,5 | 10,2 | 11,7 | |||
| 1 | Voeding en alcoholvrije dranken | 168,6 | 13,2 | 15,3 | 15,4 | 15,4 | 0,0 | 1,0 | 1,1 |
| 2 | Alcoholhoudende dranken en tabak | 53,5 | 6,8 | 7,1 | 7,7 | 5,3 | -0,4 | -0,2 | -0,1 |
| 3 | Kleding en schoeisel | 58,8 | 4,3 | 6,2 | 7,0 | 7,0 | -0,5 | -0,3 | -0,2 |
| 4 | Huisvesting, water en energie | 171,8 | 42,0 | 24,3 | 22,6 | 30,7 | 5,9 | 2,8 | 2,6 |
| 5 | Stoffering en huishoudelijke apparaten | 83,6 | 5,9 | 6,1 | 6,5 | 6,5 | -0,7 | -0,4 | -0,3 |
| 6 | Gezondheid | 77,0 | 2,5 | 2,6 | 2,7 | 2,7 | -0,9 | -0,7 | -0,6 |
| 7 | Vervoer | 107,4 | 11,2 | 10,1 | 7,3 | 9,0 | -0,2 | -0,1 | -0,4 |
| 8 | Communicatie | 40,0 | 0,4 | 0,2 | -0,3 | -0,3 | -0,5 | -0,4 | -0,4 |
| 9 | Recreatie en cultuur | 82,9 | 4,3 | 3,6 | 5,3 | 5,3 | -0,8 | -0,6 | -0,4 |
| 10 | Onderwijs | 5,2 | 1,6 | 1,6 | 1,6 | 1,6 | -0,1 | 0,0 | 0,0 |
| 11 | Hotels, cafés en restaurants | 67,3 | 6,4 | 6,4 | 7,3 | 7,3 | -0,5 | -0,3 | -0,2 |
| 12 | Diverse goederen en diensten | 84,0 | 4,9 | 5,4 | 5,4 | 5,4 | -0,8 | -0,5 | -0,4 |
Inflatie volgens specifieke aggregaten
De globale HICP kan opgesplitst worden in vijf specifieke aggregaten die samen de totale bestedingen vormen.
- De inflatie voor energieproducten is gedaald ten opzichte van vorige maand. In december bedroeg die inflatie 33,0% ten opzichte van 37,8% in november en 69,2% in oktober. Ten opzichte van de voorgaande maand daalden de prijzen gemiddeld met 7,3%. De gemiddelde inflatie van dit aggregaat bedraagt 59,0% voor de laatste twaalf maanden.
- De inflatie van bewerkte levensmiddelen stijgt van 13,1% in november naar 13,5% in december. In oktober bedroeg ze 11,6%. Tegenover vorige maand stegen de prijzen met gemiddeld 0,7%. De gemiddelde inflatie bedraagt 8,4% voor de laatste twaalf maanden.
- De inflatie voor de niet-bewerkte levensmiddelen (fruit, groenten, vlees en vis) bedraagt in december 13,5% ten opzichte van 14,4% in november en 11,8% in oktober. Ten opzichte van november stegen de prijzen gemiddeld met 0,5%. De gemiddelde inflatie van dit aggregaat bedraagt 7,6% voor de laatste twaalf maanden.
- De inflatie voor niet-energetische industriële goederen bedraagt in december 6,4%, een stijging ten opzichte van november toen de inflatie voor dit aggregaat 6,0% bedroeg. Ten opzichte van de voorgaande maand stegen de prijzen gemiddeld met 1,2%.
- Voor diensten (inclusief huur) stijgt de inflatie licht van 4,5% in november tot 4,8% deze maand. De gemiddelde inflatie van dit aggregaat bedraagt 3,8% voor de laatste twaalf maanden.
De kerninflatie (inflatie zonder energie en onbewerkte levensmiddelen) bedraagt in december 7,1%, dit is een stijging ten opzichte van het inflatieniveau van 6,8% in november. De gemiddelde kerninflatie van de laatste 12 maanden is gelijk aan 4,9%. Ten opzichte van vorige maand stegen de prijzen van dit subaggregaat met 0,9%.
Inflatie volgens specifieke aggregaten
| Specifieke aggregaten | Gewicht (‰) | Inflatie op jaarbasis (%) | 12 maandelijks gemiddelde (%) | Maandelijkse wijziging | ||
|---|---|---|---|---|---|---|
| okt/22 | nov/22 | dec/22 | dec/22 | dec/22 | ||
| Totaal bestedingen | 1.000,0 | 13,1 | 10,5 | 10,2 | 10,3 | -0,2 |
| Energiedragers | 107,5 | 69,2 | 37,8 | 33,0 | 59,0 | -7,3 |
| Bewerkte levensmiddelen | 178,0 | 11,6 | 13,1 | 13,5 | 8,4 | 0,7 |
| Niet-bewerkte levensmiddelen | 44,0 | 11,8 | 14,4 | 13,5 | 7,6 | 0,5 |
| Niet-energetische industriële goederen | 271,6 | 5,6 | 6,0 | 6,4 | 4,2 | 1,2 |
| Diensten | 398,9 | 4,3 | 4,5 | 4,8 | 3,8 | 0,9 |
| HICP zonder energie en onbewerkte levensmiddelen (kerninflatie) | 848,5 | 6,3 | 6,8 | 7,1 | 4,9 | 0,9 |
Impact van subindices op de inflatie
Gas heeft de grootste positieve impact op de inflatie, namelijk 1,48 procentpunt. Elektriciteit heeft een positieve impact van 1,02 procentpunt. Zuivelproducten hebben een impact van 0,25 procentpunt. Brood en granen een positieve impact van 0,23 procentpunt. Vlees, groenten en huisbrandolie hebben allen een impact van 0,14 procentpunt.
Subindices met de grootste positieve impact op de inflatie
| Subindex | Gewicht (‰) | Impact op inflatie (%-punt) | |
|---|---|---|---|
| 2022 | dec/22 | ||
| 04.5.2 | Gas | 24 | 1,48 |
| 04.5.1 | Elektriciteit | 38,8 | 1,02 |
| 01.1.4 | Zuivelproducten | 19,9 | 0,25 |
| 01.1.1 | Brood en granen | 32,3 | 0,23 |
| 01.1.2 | Vlees | 43,8 | 0,14 |
| 01.1.7 | Groenten | 16,3 | 0,14 |
| 04.5.3 | Huisbrandolie | 11,7 | 0,14 |
De negatieve impact op de inflatie was het grootst voor woninghuur, met een impact van -0,42 procentpunt. Telecommunicatie en verpleging in ziekenhuis hebben een negatieve impact van respectievelijk -0,39 en -0,23 procentpunt. Restaurants en cafés hebben een impact van -0,19 procentpunt. Meubelen hebben een negatieve impact van -0,17 procentpunt. Motorbrandstoffen en kleding hebben tot slot een negatieve impact van -0,15 procentpunt.
Subindices met de grootste negatieve impact op de inflatie
| Subindex | Gewicht (‰) | Impact op inflatie (%-punt) | |
|---|---|---|---|
| 2022 | dec/22 | ||
| 04.1.0 | Woninghuur | 73,6 | -0,42 |
| 08.3.0 | Telecommunicatie | 36,9 | -0,39 |
| 06.3.0 | Verpleging in ziekenhuis | 38,4 | -0,23 |
| 11.1.1 | Restaurants en cafés | 58,2 | -0,19 |
| 05.1.1 | Meubelen | 28,7 | -0,17 |
| 07.2.2 | Motorbrandstoffen | 32,1 | -0,15 |
| 03.1.2 | Kleding | 46,6 | -0,15 |
Vergelijking tussen België en de buurlanden
Aangezien de definitieve HICP voor onze buurlanden pas later wordt gepubliceerd, kan er slechts een vergelijking gemaakt worden op basis van de eerste snelle inflatieraming van de HICP (HICP flash estimate) van december. Deze inflatie bedroeg in december in België 10,2%. Nederland tekende een inflatie op van 11,0% in december. Dit is een lichte daling ten opzichte van de 11,3% in november. In Frankrijk bedroeg de inflatie in december 6,7%, een lichte daling ten opzichte van de 7,1% in november. In december bedroeg de inflatie in Duitsland 9,6%, een daling ten opzichte van de 11,3% die in november werd opgetekend.
Aangezien Eurostat de geharmoniseerde consumptieprijsindex met constante belastingvoet voor december nog niet gepubliceerd heeft, is november de recentste maand om mee te kunnen vergelijken. In België bedroeg de inflatie op basis van de HICP-CT in november 11,8%, dit is een daling ten opzichte van de inflatie van 14,8% in oktober. In november bedroeg deze inflatie in Duitsland 11,7%. Dit is een lichte daling ten opzichte van oktober, toen de inflatie 12,0% bedroeg. In november bleef de inflatie in Frankrijk stabiel op 7,5%. In Nederland is de inflatie in november gedaald tot 14,1%. In oktober bedroeg deze inflatie 20,0%.
[1] Naast de nationale consumptieprijsindex (CPI) berekent Statbel ook een Europees geharmoniseerde consumptieprijsindex (Harmonized Index of Consumer Prices, HICP). De HICP maakt een vergelijking tussen het inflatiepeil van de lidstaten van de Europese Unie mogelijk. De toegepaste bestedingsoptiek en methoden zijn daartoe zo goed mogelijk gecoördineerd en in Europese regelgeving vastgelegd. De resultaten van de CPI en de HICP zijn niet gelijk. Dat komt vooral door een andere weging en samenstelling van het pakket goederen en diensten waarop deze indices zijn gebaseerd.
Tevens wordt de HICP gebruikt door de Europese Centrale Bank voor haar monetair beleid. Verder wordt de HICP gebruikt om te bepalen in hoeverre een lidstaat voldoet aan de inflatiecriteria bepaald in het Verdrag betreffende de Europese Unie.
Enkele verschilpunten tussen de HICP en de huidige CPI:
- De weging van het pakket aan goederen en diensten in de HICP is hoofdzakelijk gebaseerd op de nationale rekeningen. Op de lagere gedetailleerde niveaus wordt gebruikt gemaakt van het huishoudbudgetonderzoek. De CPI gebruikt hoofdzakelijk het huishoudbudgetonderzoek op alle niveaus.
- De referentiepopulatie van de HICP bestaat uit private huishoudens (incl. toeristen in België) en bewoners in institutionele huishoudens (o.a. rusthuizen en instellingen). Voor de CPI is dit momenteel privé huishoudens met een referentiepersoon onder een maximale leeftijd.
- In de HICP wordt een binnenlands bestedingsconcept gehanteerd, dit zijn bestedingen gedaan in België door de referentiepopulatie. Voor de CPI wordt een nationaal bestedingsconcept gehanteerd, dit zijn bestedingen gedaan door de referentiepopulatie ongeacht de locatie.
- Voor de HICP wordt geen seizoenscorrectie toegepast, voor de CPI wordt dit gedaan voor buitenlandse reizen en vakantiedorpen.
- De solden werden in de CPI geneutraliseerd, in de HICP worden deze in de maand opgenomen.
- Voor huisbrandolie wordt de huidige prijs gebruikt in de berekening van de HICP. In de berekening van de CPI wordt een gewogen 12-maandelijks gemiddelde gehanteerd.
[2] De HICP-CT wordt op dezelfde wijze berekend als de gewone HICP, in deze index worden de prijzen echter berekend op basis van constante belastingtarieven. Deze index geeft dan ook de theoretisch potentiële impact weer van wijzigingen in de indirecte belastingtarieven (zoals de btw of accijnzen) op de gemeten inflatie. Het betreft hier echter een theoretische impact omdat verondersteld wordt dat de belastingwijzigingen meteen en volledig worden doorgerekend in de prijzen die door consumenten betaald worden.
[3] De bijdrage tot inflatie van een bepaalde productgroep geeft weer hoeveel van de verandering van de totale bestedingen te wijten is aan de prijsverandering van deze productgroep.
[4] De inflatie op jaarbasis meet de prijswijziging tussen de huidige maand en dezelfde maand van het voorgaande jaar. Een 12-maandelijks gemiddelde vergelijkt de gemiddelde HICP van de laatste 12 maanden met het gemiddelde van de voorgaande 12 maanden. Een maandelijkse wijziging vergelijkt de prijsniveaus van de laatste twee maanden.
[5] De impact op de inflatie toont de wijziging van de inflatie door het opnemen van de subindex in de HICP. De impact houdt niet alleen rekening met het gewicht van de subindex, maar ook of de inflatie van de subindex hoger of lager is dan deze van het geheel aan bestedingen (globale HICP).