- De Belgische inflatie volgens de Europees geharmoniseerde consumptieprijsindex (HICP) bedraagt in december 6,6% ten opzichte van 7,1% in november.
- De kerninflatie (inflatie zonder energie en onbewerkte levensmiddelen) bedraagt in december 2,4% ten opzichte van 2,3% in november.
- De inflatie volgens de consumptieprijsindex (CPI) voor de maand december bedraagt 5,7% ten opzichte van 5,6% in november.
- De subindices met de grootste positieve impact op de inflatie zijn gas, elektriciteit, huisbrandolie, motorbrandstoffen en tabak.
- De subindices die deze maand de grootste negatieve impact hebben op de inflatie zijn woninghuur, vlees, kleding, verpleging in ziekenhuis, telecommunicatie, restaurants en cafés, brood en granen en farmaceutische producten.
- Eurostat zal op 20 januari de geharmoniseerde consumptieprijsindex van november voor de EU-landen publiceren.
De inflatie volgens de Europees geharmoniseerde consumptieprijsindex (HICP)[1]bedroeg in december 6,6% tegenover 7,1% in november. De inflatie volgens de geharmoniseerde consumptieprijsindex met constante belastingvoet (HICP-CT)[2] bedroeg 5,9% in december tegenover 6,4% in november. Het verschil in inflatie tussen de HICP en HICP-CT is grotendeels te wijten aan de accijnswijzigingen op tabak en de tijdelijke btw-verlaging in de horeca. Met deze prijswijzigingen wordt geen rekening gehouden in de HICP-CT.
/hicp2021-12a_nl.png)
De kerninflatie, die geen rekening houdt met de prijsevolutie van de energieproducten en de onbewerkte voedingsmiddelen, bedraag 2,4% in december, tegenover 2,3% in november en 2,0% in oktober. De inflatie zonder energieproducten stijgt in december tot 2,3% tegenover 2,1% in november en 1,8% in oktober.
/hicp2021-12b_nl.png)
De sterk toegenomen inflatie de afgelopen maanden is toe te schrijven aan de energieproducten. Energie heeft een bijdrage tot inflatie[3] van 4,5%.
/hicp2021-12c_nl.png)
Elektriciteit is nu 44,1% duurder dan een jaar geleden. Aardgas is 97,0% duurder op jaarbasis. De prijs van huisbrandolie is 49,5% gestegen ten opzichte van vorig jaar.
/hicp2021-12d_nl.png)
Inflatie en impact op inflatie voor de 12 hoofdgroepen
Op basis van de opsplitsing in de 12 hoofdgroepen wordt de hoogste inflatie in december gemeten voor “huisvesting, water en energie” (23,5%). De laagste inflatie wordt genoteerd voor de groep “communicatie” (0,5%).
De hoofdgroep die in december de grootste positieve impact heeft op de inflatie is “huisvesting, water en energie” met 3,5 procentpunt. De groep “voeding en alcoholvrije dranken” heeft de grootste negatieve impact uitgeoefend met -1,2 procentpunt.
Inflatie[4] en impact[5] op de inflatie voor de globale HICP en de 12 hoofdgroepen
| Productgroep | Gewicht (‰) | Inflatie op jaarbasis (%) | Impact op inflatie (%-punt) | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| HICP | HICP-CT | ||||||||
| okt/21 | nov/21 | dec/21 | dec/21 | okt/21 | nov/21 | dec/21 | |||
| 0 | Totaal bestedingen | 1.000,0 | 5,4 | 7,1 | 6,6 | 5,9 | |||
| 1 | Voeding en alcoholvrije dranken | 180,8 | -0,4 | 0,3 | 1,4 | 1,4 | -1,3 | -1,5 | -1,2 |
| 2 | Alcoholhoudende dranken en tabak | 53,6 | 7,1 | 7,5 | 7,0 | 0,4 | 0,1 | 0,0 | 0,0 |
| 3 | Kleding en schoeisel | 52,3 | 0,3 | 0,4 | 0,7 | 0,7 | -0,3 | -0,4 | -0,3 |
| 4 | Huisvesting, water en energie | 172,0 | 19,2 | 26,5 | 23,5 | 23,5 | 2,8 | 4,0 | 3,5 |
| 5 | Stoffering en huishoudelijke apparaten | 82,3 | 1,3 | 1,3 | 2,2 | 2,2 | -0,4 | -0,5 | -0,4 |
| 6 | Gezondheid | 78,8 | 0,5 | 0,5 | 0,6 | 0,6 | -0,4 | -0,6 | -0,5 |
| 7 | Vervoer | 116,0 | 8,9 | 10,5 | 8,8 | 8,7 | 0,5 | 0,5 | 0,3 |
| 8 | Communicatie | 33,0 | 0,5 | 0,4 | 0,5 | 0,5 | -0,2 | -0,2 | -0,2 |
| 9 | Recreatie en cultuur | 81,9 | 3,3 | 3,4 | 2,5 | 2,5 | -0,2 | -0,3 | -0,4 |
| 10 | Onderwijs | 5,3 | 1,0 | 1,0 | 1,0 | 1,0 | 0,0 | 0,0 | 0,0 |
| 11 | Hotels, cafés en restaurants | 60,7 | 2,7 | 3,6 | 4,0 | -0,7 | -0,2 | -0,2 | -0,2 |
| 12 | Diverse goederen en diensten | 83,3 | 1,8 | 1,8 | 2,1 | 2,0 | -0,3 | -0,5 | -0,4 |
Inflatie volgens specifieke aggregaten
De globale HICP kan opgesplitst worden in vijf specifieke aggregaten die samen de totale bestedingen vormen.
- De inflatie voor energieproducten is gedaald ten opzichte van vorige maand. Ze bedraagt in december 46,8% ten opzichte van 55,7% in november en 40,6% in oktober. Ten opzichte van de voorgaande maand daalden de prijzen gemiddeld met 3,9%. De gemiddelde inflatie van dit aggregaat bedraagt 22,8% voor de laatste twaalf maanden.
- De inflatie van bewerkte levensmiddelen stijgt van 2,9% in november naar 3,2% in december.
- De inflatie voor de niet-bewerkte levensmiddelen (fruit, groenten, vlees en vis) bedraagt in december 0,6% ten opzichte van -1,9% in november en -3,0% in oktober. Ten opzichte van november stegen de prijzen gemiddeld met 1,3%. De gemiddelde inflatie van dit aggregaat bedraagt -2,2% voor de laatste twaalf maanden.
- De inflatie voor niet-energetische industriële goederen bedraagt in december 2,1%, een stijging ten opzichte van november en oktober toen de inflatie voor dit aggregaat 1,4% bedroeg. Ten opzichte van de voorgaande maand stegen de prijzen gemiddeld met 0,7%.
- Voor diensten (inclusief huur) bedroeg de inflatie in december 2,3%. Dit is een daling ten opzichte van november, waar de inflatie 2,5% bedroeg. De gemiddelde inflatie van dit aggregaat bedraag 1,6% voor de laatste twaalf maanden.
De kerninflatie (inflatie zonder energie en onbewerkte levensmiddelen) bedraagt in december 2,4%, dit is een lichte stijging ten opzichte van de 2,3% in november. De gemiddelde kerninflatie van de laatste 12 maanden is gelijk aan 1,4%. Ten opzichte van vorige maand stegen de prijzen van dit subaggregaat met 0,6%.
Inflatie volgens specifieke aggregaten
| Specifieke aggregaten | Gewicht (‰) | Inflatie op jaarbasis (%) | 12 maandelijks gemiddelde (%) | Maandelijkse wijziging | ||
|---|---|---|---|---|---|---|
| okt/21 | nov/21 | dec/21 | dec/21 | dec/21 | ||
| Totaal bestedingen | 1.000,0 | 5,4 | 7,1 | 6,6 | 3,2 | 0,0 |
| Energiedragers | 95,6 | 40,6 | 55,7 | 46,8 | 22,8 | -3,9 |
| Bewerkte levensmiddelen | 187,2 | 2,4 | 2,9 | 3,2 | 1,7 | 0,3 |
| Niet-bewerkte levensmiddelen | 47,2 | -3,0 | -1,9 | 0,6 | -2,2 | 1,3 |
| Niet-energetische industriële goederen | 276,9 | 1,4 | 1,4 | 2,1 | 0,8 | 0,7 |
| Diensten | 393,0 | 2,2 | 2,5 | 2,3 | 1,6 | 0,6 |
| HICP zonder energie en onbewerkte levensmiddelen (kerninflatie) | 857,2 | 2,0 | 2,3 | 2,4 | 1,4 | 0,6 |
Impact van subindices op de inflatie
De grootste positieve impact op de inflatie wordt gerealiseerd door gas met een impact van 1,53 procentpunt. Elektriciteit heeft een positieve impact van 1,39 procentpunt. Huisbrandolie heeft een impact van 0,53 procentpunt. Motorbrandstoffen hebben een positieve impact van 0,49 procentpunt. Tabak heeft een positieve impact van 0,15 procentpunt.
Subindices met de grootste positieve impact op de inflatie
| Subindex | Gewicht (‰) | Impact op inflatie (%-punt) | |
|---|---|---|---|
| 2021 | dec/21 | ||
| 04.5.2 | Gas | 17,1 | 1,53 |
| 04.5.1 | Elektriciteit | 35,8 | 1,39 |
| 04.5.3 | Huisbrandolie | 12,1 | 0,53 |
| 07.2.2 | Motorbrandstoffen | 29,6 | 0,49 |
| 02.2.0 | Tabak | 35 | 0,15 |
De negatieve impact op de inflatie was het grootst voor woninghuur, met een impact van -0,38 procentpunt. Vlees heeft een impact van -0,27 procentpunt. Kleding heeft een negatieve impact van -0,26 procentpunt. Verpleging in ziekenhuis en telecommunicatie hebben beide een negatieve impact van -0,21 procentpunt. Restaurants en cafés hebben een negatieve impact van -0,17 procentpunt. Brood en granen en farmaceutische producten hebben respectievelijk een negatieve impact van -0,16 en -0,13 procentpunt.
Subindices met de grootste negatieve impact op de inflatie
| Subindex | Gewicht (‰) | Impact op inflatie (%-punt) | |
|---|---|---|---|
| 2021 | dec/21 | ||
| 04.1.0 | Woninghuur | 80,4 | -0,38 |
| 01.1.2 | Vlees | 47,4 | -0,27 |
| 03.1.2 | Kleding | 40,2 | -0,26 |
| 06.3.0 | Verpleging in ziekenhuis | 38,7 | -0,21 |
| 08.3.0 | Telecommunicatie | 30,6 | -0,21 |
| 11.1.1 | Restaurants en cafés | 52,9 | -0,17 |
| 01.1.1 | Brood en granen | 34,6 | -0,16 |
| 06.1.1 | Farmaceutische producten | 15,9 | -0,13 |
Vergelijking tussen België en de buurlanden
Aangezien de definitieve HICP voor onze buurlanden pas later wordt bekend gemaakt, kan er slechts een vergelijking gemaakt worden op basis van de eerste snelle inflatieraming van de HICP (HICP flash estimate) van december. Deze inflatie bedroeg in december in België 6,6%. Ze daalt daarmee ten opzichte van de 7,1% in november. Nederland tekende een inflatie op van 6,4% in december. Dit is een stijging ten opzichte van de 5,9% in november. In Frankrijk bedroeg de inflatie in december 3,4%, stabiel ten opzichte van november. In december bedroeg de inflatie in Duitsland 5,7%, een daling ten opzichte van 6,0% in november.
/hicp2021-12e_nl.png)
Aangezien Eurostat de geharmoniseerde consumptieprijsindexcijfers met constante belastingvoet voor december nog niet publiceerde, is november de recentste maand om mee te kunnen vergelijken. De inflatie op basis van de HICP-CT bedroeg in België in november 6,4%, ze steeg daarmee ten opzichte van de 4,8% in oktober. In november bedroeg deze inflatie in Duitsland 4,1%, een stijging ten opzichte van de 2,8% in oktober. In Frankrijk steeg de inflatie tot 3,4% ten opzichte van 3,0% in oktober. In Nederland steeg de inflatie in november naar 5,8%, in oktober bedroeg de inflatie 3,6%.
/hicp2021-12f_nl.png)
[1] Naast de nationale consumptieprijsindex (CPI) berekent Statbel ook een Europees geharmoniseerde consumptieprijsindex (Harmonized Index of Consumer Prices, HICP). De HICP maakt een vergelijking tussen het inflatiepeil van de lidstaten van de Europese Unie mogelijk. De toegepaste bestedingsoptiek en methoden zijn daartoe zo goed mogelijk gecoördineerd en in Europese regelgeving vastgelegd. De resultaten van de CPI en de HICP zijn niet gelijk. Dat komt vooral door een andere weging en samenstelling van het pakket goederen en diensten waarop deze indices zijn gebaseerd.
Tevens wordt de HICP gebruikt door de Europese Centrale Bank voor haar monetair beleid. Verder wordt de HICP gebruikt om te bepalen in hoeverre een lidstaat voldoet aan de inflatiecriteria bepaald in het Verdrag betreffende de Europese Unie.
Enkele verschilpunten tussen de HICP en de huidige CPI:
- De weging van het pakket aan goederen en diensten in de HICP is hoofdzakelijk gebaseerd op de nationale rekeningen. Op de lagere gedetailleerde niveaus wordt gebruikt gemaakt van het huishoudbudgetonderzoek. De CPI gebruikt hoofdzakelijk het huishoudbudgetonderzoek op alle niveaus.
- De referentiepopulatie van de HICP bestaat uit private huishoudens (incl. toeristen in België) en bewoners in institutionele huishoudens (o.a. rusthuizen en instellingen). Voor de CPI is dit momenteel privé huishoudens met een referentiepersoon onder een maximale leeftijd.
- In de HICP wordt een binnenlands bestedingsconcept gehanteerd, dit zijn bestedingen gedaan in België door de referentiepopulatie. Voor de CPI wordt een nationaal bestedingsconcept gehanteerd, dit zijn bestedingen gedaan door de referentiepopulatie ongeacht de locatie.
- Voor de HICP wordt geen seizoenscorrectie toegepast, voor de CPI wordt dit gedaan voor buitenlandse reizen en vakantiedorpen.
- De solden werden in de CPI geneutraliseerd, in de HICP worden deze in de maand opgenomen.
- Voor huisbrandolie wordt de huidige prijs gebruikt in de berekening van de HICP. In de berekening van de CPI wordt een gewogen 12-maandelijks gemiddelde gehanteerd.
[2]De HICP-CT wordt op dezelfde wijze berekend als de gewone HICP, in deze index worden de prijzen echter berekend op basis van constante belastingtarieven. Deze index geeft dan ook de theoretisch potentiële impact weer van wijzigingen in de indirecte belastingtarieven (zoals de btw of accijnzen) op de gemeten inflatie. Het betreft hier echter een theoretische impact omdat verondersteld wordt dat de belastingwijzigingen meteen en volledig worden doorgerekend in de prijzen die door consumenten betaald worden.
[3]De bijdrage tot inflatie van een bepaalde productgroep geeft weer hoeveel van de verandering van de totale bestedingen te wijten is aan de prijsverandering van deze productgroep.
[4]De inflatie op jaarbasis meet de prijswijziging tussen de huidige maand en dezelfde maand van het voorgaande jaar. Een 12-maandelijks gemiddelde vergelijkt de gemiddelde HICP van de laatste 12 maanden met het gemiddelde van de voorgaande 12 maanden. Een maandelijkse wijziging vergelijkt de prijsniveaus van de laatste twee maanden.
[5] De impact op de inflatie toont de wijziging van de inflatie door het opnemen van de subindex in de HICP. De impact houdt niet alleen rekening met het gewicht van de subindex, maar ook of de inflatie van de subindex hoger of lager is dan deze van het geheel aan bestedingen (globale HICP).