De Belgische lonen onder de loep

Hoeveel verdient de gemiddelde Belg? In welke sectoren betaalt men de hoogste lonen uit en welke beroepen spannen financieel de kroon? Maakt de plaats van tewerkstelling of het opleidingsniveau een verschil uit en bestaat er nog steeds een loonkloof tussen vrouwen en mannen?

Het antwoord op deze vragen leest u in dit persbericht. De onderstaande bevindingen springen hierbij in het oog:

• in 2015 verdiende een voltijds tewerkgestelde werknemer gemiddeld 3.445 euro bruto per maand;
• de helft van de werknemers verdient meer dan 3.095 euro. 10 % van de loontrekkenden verdient op maandbasis minstens 5.308 euro;
• het gemiddeld maandloon van een voltijds tewerkgestelde vrouw ligt 6 % onder het bedrag waarop mannen mogen rekenen. Indien de analyse wordt uitgebreid met de deeltijds tewerkgestelden, neemt de loonkloof tussen vrouwen en mannen toe tot 20 %;
• de petrochemie betaalt de hoogste lonen. Het loonzakje ligt er 54 % boven het nationaal gemiddelde. De laagste lonen zijn terug te vinden in de horeca;
• met een maandloon van 9.285 euro verdienen directeurs van grote ondernemingen het meest. Ze ontvangen viermaal het maandloon van kelners en barmannen, die gemiddeld 2.176 euro verdienen;
• pendelen naar Brussel loont vanuit financieel oogpunt, aangezien werkgevers er een gemiddeld loon van 3.972 euro uitbetalen. In het arrondissement Dinant verdienen de werknemers het minst;
• studeren heeft een positieve invloed op het loon. Zo verdienen houders van een master-diploma 52 % meer dan de gemiddelde werknemer.

1. De helft van de werknemers verdient meer dan 3.095 bruto per maand

In 2015 verdiende een voltijds tewerkgestelde werknemer gemiddeld 3.445 euro bruto per maand. Het gemiddelde loon vormt echter niet de beste maatstaf om het loonzakje van de Belg weer te geven. Twee derde van de loontrekkenden ontvangt immers een lager salaris. De mediaan toont aan dat de helft van de werknemers minder dan 3.095 euro per maand verdient, terwijl de overige loontrekkenden een hoger bedrag van hun werkgever ontvangen. Als we de extremen onder de loep nemen, stellen we vast dat 10 % van de werknemers minder dan 2.253 euro bruto per maand verdient. Aan de andere kant van het spectrum ontvangt 10 % van de loontrekkenden een bedrag dat hoger ligt dan 5.308 euro.

2. Vrouwen blijven minder verdienen dan mannen

Ook in 2015 verdienen vrouwen globaal genomen minder dan hun mannelijke collega’s. Deze loonkloof bedraagt 6% indien we enkel de voltijds tewerkgestelde vrouwen en mannen in beschouwing nemen. Hierdoor negeren we echter het feit dat hoofdzakelijk vrouwen deeltijds werken. Indien we de analyse uitbreiden naar alle werknemers, dan ontvangen vrouwen een gemiddeld bruto maandloon dat 20% lager ligt dan het loonzakje waarop mannen mogen rekenen.

Grafiek 1: verdeling van de werknemers in loonklassen van 250 euro (2015)

Het verschil in verloning tussen vrouwen en mannen blijkt ook indien we alle werknemers opdelen in loonklassen van 250 euro. Uit deze verdeling blijkt immers dat vrouwen oververtegenwoordigd zijn in de lagere loonklassen.

3. In de petrochemie liggen de lonen het hoogst

De petrochemische nijverheid betaalt de hoogste lonen uit. Een werknemer in de petrochemie ontvangt maandelijks een bruto bedrag dat 54 % boven het nationaal gemiddelde ligt. Activiteiten van hoofdkantoren en adviesbureaus op het gebied van bedrijfsbeheer enerzijds en het ontwerpen en programmeren van computerprogramma’s en computerconsultancy-activiteiten anderzijds vervolledigen de top drie van best betalende sectoren.

De laagste lonen zijn terug te vinden in de eet- en drinkgelegenheden. Een werknemer in deze sector verdient op maandbasis 28 % minder dan het nationaal gemiddelde. Het verschaffen van accommodatie en de inzameling, verwerking en verwijdering van afval sluiten de top drie van minst betalende sectoren af.

4. Directeurs van grote ondernemingen verdienen het meest, kelners en barmannen het minst

Met een bruto maandloon van 9.285 euro ontvangen directeurs van grote ondernemingen het hoogste salaris. Hun maandloon ligt 170% boven het nationaal gemiddelde. De top tien van best betaalde beroepen wordt vervolledigd door managers, kaderleden en specialisten in exacte wetenschappen.

Kelners en barmannen ontvangen met een gemiddeld bruto maandloon van 2.176 euro het laagste salaris. Ook kappers, schoonheidsspecialisten, schoonmakers en kassiers ontvangen een salaris dat minder dan een kwart bedraagt van het maandloon van een directeur van een grote onderneming.

6. Pendelen naar Brussel loont

De hoogste gemiddelde lonen zijn terug te vinden in Brussel. Zo ontvangt een werknemer er een salaris dat 15 % boven het nationale gemiddelde ligt. Ook in de provincies Vlaams- en Waals-Brabant en in het arrondissement Antwerpen is het vanuit financieel oogpunt interessant werken.

In het arrondissement Dinant liggen de lonen het laagst. Een werknemer verdient er op maandbasis een bedrag dat 24 % onder het nationale gemiddelde ligt. In Vlaanderen kent het arrondissement Veurne de laagste lonen.

7. Een diploma verhoogt de kans op een omvangrijk loonzakje

Hoe langer men studeert, hoe groter de kans dat men later een goed betaalde functie bekleedt. Zo verdienen houders van een bachelordiploma 5 % meer dan de gemiddelde werknemer, terwijl dit percentage bij een master-diploma toeneemt tot 52 %.