4,6% van de werkende bevolking werkt in een ICT-functie
ICT-specialisten behoren tot de meest gevraagde profielen op de Belgische arbeidsmarkt. Statbel, het Belgische statistiekbureau, zette een aantal cijfers op een rij:
- 4,6% van de werkende bevolking werkt in een ICT-functie
- De werkloosheidsgraad van ICT-profielen ligt lager dan het gemiddelde van de totale bevolking.
- De vacaturegraad in de ICT-sector is met 6,6% veel hoger dan de 3,6% voor het totaal van alle sectoren.
- Meer dan 1 op 4 bedrijven geeft aan dat ze ICT-specialisten in dienst hebben
214.000 werkenden in ICT-functie
Volgens de meest recente jaarcijfers (Enquête naar de Arbeidskrachten 2017) werkt 4,6% van de totale werkende bevolking in een ICT-functie. De grote meerderheid (82%) van die ICT-specialisten[1] is man. Van de 214.000 werkenden in een ICT-functie zijn er 175.000 mannen en 39.000 vrouwen. Op 10 jaar tijd is aantal ICT-specialisten bijna verdubbeld: in 2007 maakten ze 2,6% uit van de totale werkende bevolking (tabel 1 "ICT-specialisten EAK-2017").
Dat aantal ligt hoger dan het Europese gemiddelde, waar ICT-specialisten meetellen voor 3,7% van de werkende bevolking. De hoogste verhoudingen worden geteld in Finland (6,8%), Zweden (6,6%) en Estland (5,6%).[2]
Regionale verschillen zijn groot
Naargelang de werkplaats (tabel 2) zijn er vrij grote verschillen. 9,9% van de werkende bevolking die in het buitenland werkt, is ICT-specialist. In Brussel bedraagt het percentage ICT-specialisten in procent van de totale werkende bevolking 8,3%. In Vlaanderen en Wallonië oefent respectievelijk 4,2% en 2,8% van de werkende bevolking ICT-functie uit.
Werkende ICT-specialisten in procent van de totale werkende bevolking volgens werkplaats (2017)
| 2017 | |
|---|---|
| België | 4,6% |
| Brussels Hoofdstedelijk Gewest | 8,3% |
| Vlaams Gewest | 4,2% |
| Waals Gewest | 2,8% |
| Buitenland | 9,9% |
Systeemanalisten in de meerderheid
Bekijken we het totaal aantal ICT-specialisten volgens functie of beroep, dan zien we dat er het meest systeemanalisten zijn (20,3%), gevolgd door softwareontwerpers (11,8%), managers op het gebied van informatie- en communicatietechnologie (8,2%), Grafisch en multimedia designers (7,7%) en Installateurs en onderhoudsmonteurs op het gebied van informatie- en communicatietechnologie (4,9%) (tabel 3).
ICT-specialisten zijn logischerwijs het vaakst tewerkgesteld in de sector van Informatie en Communicatie (41%) (tabel 4). Daarna volgen de Industrie (12,2%), de Groot- en detailhandel (8,9%), de Financiële activiteiten en verzekeringen (7,9%) en de Vrije beroepen en wetenschappelijke en technische activiteiten (6,6%).
Meer dan gemiddeld hooggeschoold
ICT-specialisten zijn veel vaker hooggeschoold in vergelijking met het totaal van de werkende bevolking (tabel 5). 46,4% van de totale werkende bevolking heeft een diploma van het hoger onderwijs. Bij werkenden als ICT-specialist bedraagt het percentage hooggeschoolden 75,7%. Bij vrouwelijke ICT-specialisten loopt dit percentage bovendien op tot meer dan 87%.
Meer dan 1 op 2 ICT-specialisten behaalde hoogste diploma in ander domein dan ICT
Opvallend is dat 60,7% van de ICT-specialisten hun hoogste diploma in een ander domein behaald hebben dan in ICT (tabel 6). De gevolgde richtingen in andere dan ICT-domeinen zijn onder andere basisprogramma’s en kwalificaties, audiovisuele technieken en mediaproductie, ingenieurswetenschappen, verwerkende industrie en bouw, economische wetenschappen en elektriciteit en energie.
11.000 werklozen met een ICT-profiel
Personen met een ICT-profiel[3] zijn zeer gegeerd op de arbeidsmarkt. In 2017 hadden in België 275.000 personen van 15 jaar en ouder een diploma behaald in het domein van informatie- en communicatietechnologie of elektronica en automatisatie. Het gaat in hoofdzaak om volgende twee domeinen: Elektronica en automatisatie en Ontwerpen en analyse van software en applicaties (tabel 7). Ook hier is de overgrote meerderheid man (88%). Meer dan drie vierden van deze personen met een ICT-profiel is aan het werk. De niet-werkenden bestaan uit 11.000 IAB-werklozen[4] en 51.000 inactieven (tabel 8). Beperken we ons tot de 20-64-jarigen, dan zien we dat de werkgelegenheidsgraad van deze ICT-profielen 84,1% bedraagt en de werkloosheidsgraad 5% (tabel 9). De algemene werkgelegenheids- en werkloosheidsgraad van 20-64-jarigen in 2017 bedraagt respectievelijk 68,5% en 7%.
Hogere vacaturegraad voor ICT-profielen
Volgens de vacature-enquête (JVS), is de vacaturegraad van de sector informatie en communicatie (NACE-sector J), waarin ICT een groot deel van de activiteiten uitmaakt, elk kwartaal een van de hoogste.
In het 3e kwartaal 2018 bedraagt de vacaturegraad van de sector informatie en communicatie (NACE-sector J) 6,6%, terwijl de vacaturegraad over alle sectoren heen slechts 3,6% is. Deze situatie is zelfs problematischer voor het Vlaams Gewest, dat een vacaturegraad van 8% heeft, terwijl dat in Brussel en Wallonië respectievelijk slechts 4,5% en 4,7% is.
7,8% van de bedrijven geeft aan de ICT-vacatures moeilijk ingevuld te krijgen
Volgens de enquête naar ICT-gebruik bij ondernemingen (2018) heeft 12,8% van de bedrijven met meer dan 10 werknemers vorig jaar ICT-specialisten aangeworven. 7,8% van de bedrijven geeft aan dat de vacatures voor die specialisten maar moeilijk ingevuld geraken, terwijl dat in 2015 voor 5,5% van de ondernemingen het geval was. Die situatie is vergelijkbaar met die in Nederland of Luxemburg.
In totaal geeft meer dan een vierde van alle bedrijven (28,2%) aan dat ze ICT-specialisten in dienst hebben. Dat percentage is het tweede hoogste in Europa, na Ierland. Het ligt 8 procentpunt hoger dan het Europese gemiddelde. De grote meerderheid (86,4%) van de grote ondernemingen (meer dan 250 werknemers) heeft ICT-specialisten in dienst. Slechts een derde (33,2%) van de grote ondernemingen besteedt hun informaticataken uitsluitend uit aan externe dienstverleners, 35,9% uitsluitend via eigen personeel en 30,8% via een mix van intern en extern personeel
Meer dan één bedrijf op drie (36%) geeft aan ICT-opleidingen te organiseren voor hun personeel. België staat op dat vlak Europees op kop, samen met Finland. De ondernemingen die ICT-specialisten in dienst hebben, geven vaker aan hun personeel op te leiden (22%) dan de ondernemingen die geen ICT-mensen in dienst hebben (14%).
Of een onderneming nu wel of niet ICT-specialisten in dienst heeft, er moeten altijd bepaalde informaticawerkzaamheden uitgevoerd worden. Bij bijna twee derde (60,3%) van de ondernemingen van 10 personen of meer, worden deze opdrachten uitgevoerd door externe leveranciers, bij 17% door hun eigen werknemers en in 15,1% van de ondernemingen door een combinatie van hun eigen werknemers en externe leveranciers.
[1] ICT-specialisten worden door de OESO gedefinieerd als personen die in staat zijn om ICT-systemen te ontwikkelen, te beheren en te onderhouden en voor wie ICT het grootste deel van hun werk vormt (OESO 2004).
[2] Een volledige Europese vergelijking over het aantal ICT-specialisten in tewerkstelling bevindt zich hier: https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php/ICT_specialists_in_employment
[3] Personen met een ICT-profiel worden hier gedefinieerd als personen wiens hoogst diploma behaald is in het domein van informatie- en communicatietechnologie of elektronica en automatisatie.
[4] IAB-werklozen zijn alle personen die:
(a) tijdens de referentieweek geen werk hadden, d.w.z. niet in loondienst of als zelfstandige werkten;
(b) voor werk beschikbaar waren, d.w.z. voor werk in loondienst of als zelfstandige beschikbaar waren binnen twee weken na de referentieweek;
(c) actief werk zochten, d.w.z. gedurende de laatste vier weken met inbegrip van de referentieweek gerichte stappen hadden ondernomen om werk in loondienst of als zelfstandige te zoeken, of die werk hadden gevonden en binnen ten hoogste drie maanden zouden beginnen te werken.