Geharmoniseerde consumptieprijsindex - juni 2021

Consumptieprijzen
Geharmoniseerde consumptieprijsindex - juni 2021
  • De Belgische inflatie volgens de Europees geharmoniseerde consumptieprijsindex (HICP) bedraagt in juni 2,6% ten opzichte van 2,5% in mei.
  • De kerninflatie (inflatie zonder energie en onbewerkte levensmiddelen) bedraagt in juni 1,2% ten opzichte van 1,1% in mei.
  • De inflatie volgens de consumptieprijsindex (CPI) voor de maand juni bedraagt 1,6% ten opzichte van 1,5% in mei.
  • De subindices met de grootste positieve impact op de inflatie zijn huisbrandolie, motorbrandstoffen, gas, elektriciteit, tabak en restaurants en cafés.
  • De subindices die deze maand de grootste negatieve impact hebben op de inflatie zijn groenten, farmaceutische producten, vlees, fruit, brood en granen, telecommunicatie, kleding en lichaamsverzorgingsproducten.
  • De impact van COVID-19 op de berekening van het indexcijfer is momenteel beperkt. Meer informatie kan hier teruggevonden worden.
  • Eurostat zal op 16 juli de geharmoniseerde consumptieprijsindex van juni voor de EU-landen publiceren.

De inflatie volgens de Europees geharmoniseerde consumptieprijsindex (HICP)[1] bedroeg in juni 2,6% tegenover 2,5% in mei. De inflatie volgens de geharmoniseerde consumptieprijsindex met constante belastingvoet (HICP-CT)[2] bedroeg 2,7% in juni tegenover 2,6% in mei. Het verschil in inflatie tussen de HICP en HICP-CT is grotendeels te wijten aan de accijnswijzigingen op tabak en de tijdelijke btw-verlaging in de horeca. Met deze prijswijzigingen wordt geen rekening gehouden in de HICP-CT.

Inflatie

Inflatie en impact op inflatie voor de 12 hoofdgroepen

Op basis van de opsplitsing in de 12 hoofdgroepen wordt de hoogste inflatie in juni gemeten voor “huisvesting, water en energie” (8,6%). De laagste inflatie wordt opgemeten voor de groep “voeding en alcoholvrije dranken” (-1,2%).

De hoofdgroep die in juni de grootste positieve impact heeft op de inflatie is “huisvesting, water en energie” met 1,2 procentpunt. De groep “voeding en alcoholvrije dranken” heeft de grootste negatieve impact uitgeoefend met -0,8 procentpunt.

Inflatie[3] en impact[4]

Productgroep Gewicht (‰) Inflatie op jaarbasis (%) Impact op inflatie (%-punt)
HICP HICP-CT
apr/21 mei/21 jun/21 jun/21 apr/21 mei/21 jun/21
0 Totaal bestedingen 1.000,0 2,1 2,5 2,6 2,7      
1 Voeding en alcoholvrije dranken 180,8 -1,3 -1,5 -1,2 -1,2 -0,7 -0,8 -0,8
2 Alcoholhoudende dranken en tabak 53,6 5,1 5,6 5,8 -0,8 0,2 0,2 0,2
3 Kleding en schoeisel 52,3 0,4 0,5 0,4 0,4 -0,1 -0,1 -0,1
4 Huisvesting, water en energie 172,0 6,2 7,9 8,6 8,6 0,8 1,0 1,2
5 Stoffering en huishoudelijke apparaten 82,3 -0,1 0,3 0,4 0,4 -0,2 -0,2 -0,2
6 Gezondheid 78,8 -0,2 -0,4 -0,4 -0,4 -0,2 -0,3 -0,3
7 Vervoer 116,0 5,7 6,7 5,6 5,5 0,5 0,6 0,4
8 Communicatie 33,0 1,9 1,3 0,3 0,3 0,0 0,0 -0,1
9 Recreatie en cultuur 81,9 1,2 0,7 0,4 0,4 -0,1 -0,2 -0,2
10 Onderwijs 5,3 0,6 0,6 0,6 0,6 0,0 0,0 0,0
11 Hotels, cafés en restaurants 60,7 1,1 2,0 2,7 8,9 -0,1 0,0 0,0
12 Diverse goederen en diensten 83,3 0,7 1,3 1,4 1,4 -0,1 -0,1 -0,1

Inflatie volgens specifieke aggregaten

De globale HICP kan opgesplitst worden in vijf specifieke aggregaten die samen de totale bestedingen vormen.

  • De inflatie voor energieproducten is gedaald ten opzichte van vorige maand. Ze bedraagt in juni 18,8% ten opzichte van 19,8% in mei en 16,2% in april. Ten opzichte van de voorgaande maand stegen de prijzen gemiddeld met 3,1%. De gemiddelde inflatie van dit aggregaat bedraagt -0,7% voor de laatste twaalf maanden.
  • De inflatie van bewerkte levensmiddelen is gestegen ten opzichte van de vorige maand. Ze bedroeg in juni 1,4% ten opzichte van 1,0% in mei.
  • De inflatie voor de niet-bewerkte levensmiddelen (fruit, groenten, vlees en vis) daalt licht. Ze bedraagt in juni -3,5% ten opzichte van -3,3% in mei en -2,7% in april. Ten opzichte van mei daalden de prijzen gemiddeld met 0,6%. De gemiddelde inflatie van dit aggregaat bedraagt 1,6% voor de laatste twaalf maanden.
  • De inflatie voor niet-energetische industriële goederen bedraagt in juni 0,4%, stabiel ten opzichte van mei. De gemiddelde inflatie voor de laatste twaalf maanden bedraagt 0,4%.
  • Voor diensten (inclusief huur) bedroeg de inflatie in juni 1,6% net zoals in mei. Ten opzichte van vorige maand stegen de prijzen gemiddeld met 0,3%.

De kerninflatie (inflatie zonder energie en onbewerkte levensmiddelen) bedraagt in juni 1,2%, dit is een lichte stijging ten opzichte van de 1,1% in mei. De gemiddelde kerninflatie van de laatste 12 maanden is gelijk aan 1,2%. Ten opzichte van vorige maand stegen de prijzen van dit subaggregaat met 0,2%.

Inflatie volgens specifieke aggregaten

Specifieke aggregaten Gewicht (‰) Inflatie op jaarbasis (%) 12 maandelijks gemiddelde (%) Maandelijkse wijziging
apr/21 mei/21 jun/21 jun/21 jun/21
Totaal bestedingen 1.000,0 2,1 2,5 2,6 1,0 0,4
Energiedragers 95,6 16,2 19,8 18,8 -0,7 3,1
Bewerkte levensmiddelen 187,2 0,9 1,0 1,4 1,6 0,2
Niet-bewerkte levensmiddelen 47,2 -2,7 -3,3 -3,5 1,6 -0,6
Niet-energetische industriële goederen 276,9 0,3 0,4 0,4 0,4 0,0
Diensten 393,0 1,2 1,6 1,6 1,5 0,3
HICP zonder energie en onbewerkte levensmiddelen (kerninflatie) 857,2 0,9 1,1 1,2 1,2 0,2

Impact van subindices op de inflatie

De grootste positieve impact op de inflatie wordt gerealiseerd door huisbrandolie met een impact van 0,46 procentpunt. Motorbrandstoffen hebben een positieve impact van 0,41 procentpunt. Gas heeft een impact van 0,35 procentpunt. Elektriciteit heeft een positieve impact van 0,27 procentpunt. Verder hebben tabak en restaurants en cafés een impact van respectievelijk 0,24 en 0,07 procentpunt.

Subindices met de grootste positieve impact op de inflatie

Subindex Gewicht (‰) Impact op inflatie (%-punt)
2021 jun/21
04.5.3 Huisbrandolie 12,1 0,46
07.2.2 Motorbrandstoffen 29,6 0,41
04.5.2 Gas 17,1 0,35
04.5.1 Elektriciteit 35,8 0,27
02.2.0 Tabak 35 0,24
11.1.1 Restaurants, cafés en gelijkaardige diensten 52,9 0,07

De negatieve impact op de inflatie was het grootst voor groenten, met een impact van -0,14 procentpunt. Farmaceutische producten hebben een impact van -0,13 procentpunt. Vlees en fruit hebben een negatieve impact van respectievelijk -0,12 en -0,11 procentpunt. Brood en granen en telecommunicatie hebben beide een negatieve impact van -0,09 procentpunt. Kleding heeft een negatieve impact van -0,07 procentpunt. Tot slot hebben lichaamsverzorgingsproducten een negatieve impact van -0.07 procentpunt.

Subindices met de grootste negatieve impact op de inflatie

Subindex Gewicht (‰) Impact op inflatie (%-punt)
2021 jun/21
01.1.7 Groenten 17,5 -0,14
06.1.1 Farmaceutische producten 15,9 -0,13
01.1.2 Vlees 47,4 -0,12
01.1.6 Fruit 12,5 -0,11
01.1.1 Brood en granen 34,6 -0,09
08.3.0 Telecommunicatie 30,6 -0,09
03.1.2 Kleding 40,2 -0,08
12.1.3 Lichaamsverzorgingsproducten 13,9 -0,07

Vergelijking tussen België en de buurlanden

Aangezien de definitieve HICP voor onze buurlanden pas later wordt bekend gemaakt, kan er slechts een vergelijking gemaakt worden op basis van de eerste snelle inflatieraming van de HICP (HICP flash estimate) van juni. Deze inflatie bedroeg in juni in België 2,6%. Ze stijgt daarmee ten opzichte van de 2,5% in mei. Nederland tekende een inflatie op van 1,7% in juni. Dit is een daling ten opzichte van de 2,0% in mei. In Frankrijk bedroeg de inflatie in juni 1,9% ten opzichte van 1,8% inflatie in mei. In juni bedroeg de inflatie in Duitsland 2,1%, een daling ten opzichte van 2,4% in mei.

HICP

Aangezien Eurostat de geharmoniseerde consumptieprijsindexcijfers met constante belastingvoet voor juni nog niet publiceerde, is mei de recentste maand om mee te kunnen vergelijken. De inflatie op basis van de HICP-CT bedroeg in België in mei 2,6%, ze steeg daarmee ten opzichte van de 1,8% in april. In mei bedroeg deze inflatie in Duitsland 2,6%, een lichte stijging ten opzichte van de 2,3% in april. In Frankrijk steeg de inflatie licht tot 1,6% ten opzichte van 1,5% in april. In Nederland steeg de inflatie in mei naar 1,3%, in april bedroeg de inflatie nog 1,3%.

HICP-CT

 

 


[1] Naast de nationale consumptieprijsindex (CPI) berekent Statbel ook een Europees geharmoniseerde consumptieprijsindex (Harmonized Index of Consumer Prices, HICP). De HICP maakt een vergelijking tussen het inflatiepeil van de lidstaten van de Europese Unie mogelijk. De toegepaste bestedingsoptiek en methoden zijn daartoe zo goed mogelijk gecoördineerd en in Europese regelgeving vastgelegd. De resultaten van de CPI en de HICP zijn niet gelijk. Dat komt vooral door een andere weging en samenstelling van het pakket goederen en diensten waarop deze indices zijn gebaseerd.

Tevens wordt de HICP gebruikt door de Europese Centrale Bank voor haar monetair beleid. Verder wordt de HICP gebruikt om te bepalen in hoeverre een lidstaat voldoet aan de inflatiecriteria bepaald in het Verdrag betreffende de Europese Unie.

Enkele verschilpunten tussen de HICP en de huidige CPI:

  • De weging van het pakket aan goederen en diensten in de HICP is hoofdzakelijk gebaseerd op de nationale rekeningen. Op de lagere gedetailleerde niveaus wordt gebruikt gemaakt van het huishoudbudgetonderzoek. De CPI gebruikt hoofdzakelijk het huishoudbudgetonderzoek op alle niveaus.
  • De referentiepopulatie van de HICP bestaat uit private huishoudens (incl. toeristen in België) en bewoners in institutionele huishoudens (o.a. rusthuizen en instellingen). Voor de CPI is dit momenteel privé huishoudens met een referentiepersoon onder een maximale leeftijd.
  • In de HICP wordt een binnenlands bestedingsconcept gehanteerd, dit zijn bestedingen gedaan in België door de referentiepopulatie. Voor de CPI wordt een nationaal bestedingsconcept gehanteerd, dit zijn bestedingen gedaan door de referentiepopulatie ongeacht de locatie.
  • Voor de HICP wordt geen seizoenscorrectie toegepast, voor de CPI wordt dit gedaan voor buitenlandse reizen en vakantiedorpen.
  • De solden worden in de CPI gespreid over telkens 6 maanden, in de HICP worden deze in de maand opgenomen.
  • Voor huisbrandolie wordt de huidige prijs gebruikt in de berekening van de HICP. In de berekening van de CPI wordt een gewogen 12-maandelijks gemiddelde gehanteerd.

[2] De HICP-CT wordt op dezelfde wijze berekend als de gewone HICP, in deze index worden de prijzen echter berekend op basis van constante belastingtarieven. Deze index geeft dan ook de theoretisch potentiële impact weer van wijzigingen in de indirecte belastingtarieven (zoals de btw of accijnzen) op de gemeten inflatie. Het betreft hier echter een theoretische impact omdat verondersteld wordt dat de belastingwijzigingen meteen en volledig worden doorgerekend in de prijzen die door consumenten betaald worden.

[3] De inflatie op jaarbasis meet de prijswijziging tussen de huidige maand en dezelfde maand van het voorgaande jaar. Een 12-maandelijks gemiddelde vergelijkt de gemiddelde HICP van de laatste 12 maanden met het gemiddelde van de voorgaande 12 maanden. Een maandelijkse wijziging vergelijkt de prijsniveaus van de laatste twee maanden.

[4] De impact op de inflatie toont de wijziging van de inflatie door het opnemen van de subindex in de HICP. De impact houdt niet alleen rekening met het gewicht van de subindex, maar ook of de inflatie van de subindex hoger of lager is dan deze van het geheel aan bestedingen (globale HICP).