- De Belgische inflatie volgens de Europees geharmoniseerde consumptieprijsindex (HICP) bedraagt in december 0,4% ten opzichte van 0,2% in november. De kerninflatie (inflatie zonder energie en onbewerkte levensmiddelen) bedraagt in december 1,3%.
- De inflatie volgens de consumptieprijsindex (CPI) voor de maand december bedraagt 0,4% ten opzichte van 0,5% in november.
- Subindices met de grootste positieve impact op de inflatie zijn huur, restaurants en cafés, aankoop van personenwagens, vlees en huishoudelijke diensten.
- De subindices die deze maand de grootste negatieve impact hebben op de inflatie zijn huisbrandolie, motorbrandstoffen, elektriciteit, gas en farmaceutische producten.
- De huidige maatregelen rond COVID-19 hebben een impact op de berekening van het indexcijfer. Voor sectoren waar fysieke verkooppunten gesloten zijn, worden gegevens online ingezameld als er geen andere databron is. Voor volledig gesloten sectoren (cafés, restaurants, reizen, …) worden de prijzen doorgetrokken, al dan niet met een seizoenscorrectie. Deze methodes zijn in overeenstemming met de methodologische aanbevelingen die Eurostat in samenspraak met de Nationale Statistische Instellingen (in België dus Statbel) heeft opgesteld. Ze hebben als doel de globale inflatie zo weinig mogelijk te vertekenen. Meer informatie kan hier teruggevonden worden.
- Eurostat zal op 20 januari de geharmoniseerde consumptieprijsindex van december voor de EU-landen publiceren.
De inflatie volgens de Europees geharmoniseerde consumptieprijsindex (HICP) [1] bedroeg in december 0,4% tegenover 0,2% in november. De inflatie volgens de geharmoniseerde consumptieprijsindex met constante belastingvoet (HICP-CT)[2] bedroeg 0,8% in december tegenover 0,6% in november.
/hicp2020-12a_nl.png)
Inflatie en impact op inflatie voor de 12 hoofdgroepen
Op basis van de opsplitsing in de 12 hoofdgroepen wordt de hoogste inflatie in december gemeten voor “alcoholhoudende dranken en tabak” (2,3%). De laagste inflatie wordt opgemeten voor de groep “Huisvesting, water en energie” (-2,0%).
De hoofdgroep die in december de grootste positieve impact heeft op de inflatie is “voeding en alcoholvrije dranken” met 0,2 procentpunt. De groep huisvesting, water en energie heeft de grootste negatieve impact uitgeoefend met -0,4 procentpunt.
Inflatie[3] en impact[4] op de inflatie voor de globale HICP en de 12 hoofdgroepen
| Productgroep | Gewicht (‰) | Inflatie op jaarbasis (%) | Impact op inflatie (%-punt) | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| HICP | HICP-CT | ||||||||
| okt/20 | nov/20 | dec/20 | dec/20 | okt/20 | nov/20 | dec/20 | |||
| 0 | Totaal bestedingen | 1.000,0 | 0,4 | 0,2 | 0,4 | 0,8 | |||
| 1 | Voeding en alcoholvrije dranken | 165,0 | 3,2 | 2,3 | 1,6 | 1,6 | 0,5 | 0,4 | 0,2 |
| 2 | Alcoholhoudende dranken en tabak | 49,7 | 2,2 | 1,7 | 2,3 | 2,3 | 0,1 | 0,1 | 0,1 |
| 3 | Kleding en schoeisel | 53,2 | 0,2 | 0,1 | -0,2 | -0,2 | 0,0 | 0,0 | 0,0 |
| 4 | Huisvesting, water en energie | 162,8 | -3,1 | -2,9 | -2,0 | -2,0 | -0,6 | -0,6 | -0,4 |
| 5 | Stoffering en huishoudelijke apparaten | 74,1 | 1,4 | 1,4 | 1,4 | 1,4 | 0,1 | 0,1 | 0,1 |
| 6 | Gezondheid | 81,5 | -0,4 | -0,4 | -0,4 | -0,4 | -0,1 | -0,1 | -0,1 |
| 7 | Vervoer | 123,6 | -1,2 | -1,5 | -0,9 | -1,0 | -0,2 | -0,2 | -0,2 |
| 8 | Communicatie | 32,9 | -0,1 | -0,4 | -0,4 | -0,4 | 0,0 | 0,0 | 0,0 |
| 9 | Recreatie en cultuur | 87,8 | 0,7 | 1,1 | 1,1 | 1,1 | 0,0 | 0,1 | 0,1 |
| 10 | Onderwijs | 5,0 | 0,6 | 0,6 | 0,6 | 0,6 | 0,0 | 0,0 | 0,0 |
| 11 | Hotels, cafés en restaurants | 80,7 | 2,1 | 1,9 | 1,9 | 6,8 | 0,2 | 0,1 | 0,1 |
| 12 | Diverse goederen en diensten | 83,7 | 1,3 | 1,4 | 1,5 | 1,5 | 0,1 | 0,1 | 0,1 |
Inflatie volgens specifieke aggregaten
De globale HICP kan opgesplitst worden in vijf specifieke aggregaten die samen de totale bestedingen vormen.
- De inflatie voor energieproducten is gestegen ten opzichte van vorige maand. Ze bedraagt in december
-9,2% ten opzichte van -11,1% in november en -11,0% in oktober. Ten opzichte van de voorgaande maand stegen de prijzen gemiddeld met 1,9%. De gemiddelde inflatie van dit aggregaat bedraagt -11,0% voor de laatste twaalf maanden - De inflatie van bewerkte levensmiddelen is licht gestegen ten opzichte van de vorige maand. Ze bedroeg in december 1,7% ten opzichte van 1,6% in november.
- De inflatie voor de niet-bewerkte levensmiddelen (fruit, groenten, vlees en vis) daalt. Ze bedraagt in december 2,0% ten opzichte van 4,3% in november en 6,7% in oktober. Ten opzichte van november daalden de prijzen gemiddeld met 1,2%. De gemiddelde inflatie van dit aggregaat bedraagt 4,7% voor de laatste twaalf maanden.
- De inflatie voor niet-energetische industriële goederen bedraagt in december 0,6% ten opzichte van 0,7% in november en 0,6% in oktober. Ten opzichte van november stegen de prijzen gemiddeld met 0,1%.
- Voor diensten (inclusief huur) bedroeg de inflatie 1,7% in december tegenover 1,5% in november en 1,6% in oktober. Ten opzichte van vorige maand stegen de prijzen gemiddeld met 0,7%.
De kerninflatie (inflatie zonder energie en onbewerkte levensmiddelen) bedraagt in december 1,3%, stabiel ten opzichte van november. De gemiddelde kerninflatie van de laatste 12 maanden is gelijk aan 1,5%. Ten opzichte van vorige maand stegen de prijzen van dit subaggregaat met 0,4%.
Inflatie volgens specifieke aggregaten
| Specifieke aggregaten | Gewicht (‰) | Inflatie op jaarbasis (%) | 12-maandelijks gemiddelde (%) | Maandelijkse wijziging | ||
|---|---|---|---|---|---|---|
| okt/20 | nov/20 | dec/20 | dec/20 | dec/20 | ||
| Totaal bestedingen | 1.000,0 | 0,4 | 0,2 | 0,4 | 0,4 | 0,5 |
| Energieproducten | 97,4 | -11,0 | -11,1 | -9,2 | -11,0 | 1,9 |
| Bewerkte levensmiddelen | 171,5 | 2,1 | 1,6 | 1,7 | 2,1 | 0,0 |
| Niet-bewerkte levensmiddelen | 43,2 | 6,7 | 4,3 | 2,0 | 4,7 | -1,2 |
| Niet-energetische industriële goederen | 267,2 | 0,6 | 0,7 | 0,6 | 0,7 | 0,1 |
| Diensten | 420,8 | 1,6 | 1,5 | 1,7 | 1,8 | 0,7 |
| HICP zonder energie en onbewerkte levensmiddelen (kerninflatie) | 859,4 | 1,4 | 1,3 | 1,3 | 1,5 | 0,4 |
Impact van subindices op de inflatie
De grootste positieve impact op de inflatie wordt gerealiseerd door huur met een impact van 0,25 procentpunt. Restaurants, cafés en gelijkaardige diensten hebben een positieve impact van 0,16 procentpunt. Aankoop van personenwagens heeft een impact van 0,09 procentpunt. Vlees heeft een impact van 0,08 procentpunt. Tot slot hebben huishoudelijke diensten een impact van 0,07 procentpunt.
Subindices met de grootste positieve impact op de inflatie
| Subindex | Gewicht (‰) | Impact op de inflatie (procentpunt) | |
|---|---|---|---|
| 2020 | dec/20 | ||
| 04.1 | Woninghuur | 71,1 | 0,25 |
| 11.1.1 | Restaurants, cafés en gelijkaardige diensten | 69,9 | 0,16 |
| 07.1.1 | Aankoop van personenwagens | 38,5 | 0,09 |
| 01.1.2 | Vlees | 40,6 | 0,08 |
| 05.6.2 | Huishoudelijke diensten | 11,4 | 0,07 |
De negatieve impact op de inflatie was het grootst voor huisbrandolie, met een impact van -0,34 procentpunt. Motorbrandstoffen hebben een impact van -0,29 procentpunt. Elektriciteit en gas hebben een negatieve impact van respectievelijk -0,16 en -0,14 procentpunt. Tot slot hebben farmaceutische producten een negatieve impact van -0,08 procentpunt.
Subindices met de grootste negatieve impact op de inflatie
| Subindex | Gewicht (‰) | Impact op inflatie (%-punt) | |
|---|---|---|---|
| 2020 | dec/20 | ||
| 04.5.3 | Huisbrandolie | 12,2 | -0,34 |
| 07.2.2 | Motorbrandstoffen | 33,7 | -0,29 |
| 04.5.1 | Elektriciteit | 32,4 | -0,16 |
| 04.5.2 | Gas | 16,1 | -0,14 |
| 06.1.1 | Farmaceutische producten | 14,5 | -0,08 |
Vergelijking tussen België en de buurlanden
Aangezien de definitieve HICP voor onze buurlanden pas later wordt bekend gemaakt, kan er slechts een vergelijking gemaakt worden op basis van de eerste snelle inflatieraming van de HICP (HICP flash estimate) van december.
In december bedroeg de inflatie in België 0,4%. Ze steeg daarmee ten opzichte van de 0,2% in november. Nederland tekende een inflatie op van 0,9% in december; ze steeg daarmee ten opzichte van de 0,7% in november. In Frankrijk bedroeg de inflatie in december 0,0% ten opzichte van 0,2% inflatie in november. In december bedroeg de inflatie in Duitsland -0,7%. Ze bleef daarmee stabiel ten opzichte van november.
/hicp2020-12b_nl.png)
Aangezien Eurostat de geharmoniseerde consumptieprijsindexcijfers met constante belastingvoet voor december nog niet publiceerde, is november de recentste maand om mee te kunnen vergelijken. De inflatie op basis van de HICP-CT bedroeg in België in november 0,6%, ze daalde daarmee ten opzichte van de 0,8% in oktober. In november bedroeg deze inflatie in Duitsland 1,4%, ze daalde daarmee ten opzichte van de inflatie in oktober toen deze 1,6% bedroeg. In Frankrijk steeg deze inflatie in november licht tot 0,0%, ten opzichte van -0,1% in oktober. In Nederland bedroeg deze inflatie in november 0,6%, ze daalde daarmee ten opzichte van de 1,1% in oktober.
/hicp2020-12c_nl.png)
[1] Naast de nationale consumptieprijsindex (CPI) berekent Statbel ook een Europees geharmoniseerde consumptieprijsindex (Harmonized Index of Consumer Prices, HICP). De HICP maakt een vergelijking tussen het inflatiepeil van de lidstaten van de Europese Unie mogelijk. De toegepaste bestedingsoptiek en methoden zijn daartoe zo goed mogelijk gecoördineerd en in Europese regelgeving vastgelegd. De resultaten van de CPI en de HICP zijn niet gelijk. Dat komt vooral door een andere weging en samenstelling van het pakket goederen en diensten waarop deze indices zijn gebaseerd.
Tevens wordt de HICP gebruikt door de Europese Centrale Bank voor haar monetair beleid. Verder wordt de HICP gebruikt om te bepalen in hoeverre een lidstaat voldoet aan de inflatiecriteria bepaald in het Verdrag betreffende de Europese Unie.
Enkele verschilpunten tussen de HICP en de huidige CPI:
- De weging van het pakket aan goederen en diensten in de HICP is hoofdzakelijk gebaseerd op de nationale rekeningen. Op de lagere gedetailleerde niveaus wordt gebruikt gemaakt van het huishoudbudgetonderzoek. De CPI gebruikt hoofdzakelijk het huishoudbudgetonderzoek op alle niveaus.
- De referentiepopulatie van de HICP bestaat uit private huishoudens (incl. toeristen in België) en bewoners in institutionele huishoudens (o.a. rusthuizen en instellingen). Voor de CPI zijn dit momenteel privéhuishoudens met een referentiepersoon onder een maximale leeftijd.
- In de HICP wordt een binnenlands bestedingsconcept gehanteerd, dit zijn bestedingen gedaan in België door de referentiepopulatie. Voor de CPI wordt een nationaal bestedingsconcept gehanteerd, dit zijn bestedingen gedaan door de referentiepopulatie ongeacht de locatie.
- Voor de HICP wordt geen seizoenscorrectie toegepast, voor de CPI wordt dit gedaan voor buitenlandse reizen en vakantiedorpen.
- De solden worden in de CPI gespreid over telkens 6 maanden, in de HICP worden deze in de maand opgenomen.
- Voor huisbrandolie wordt de huidige prijs gebruikt in de berekening van de HICP. In de berekening van de CPI wordt een gewogen 12-maandelijks gemiddelde gehanteerd.
[2] De HICP-CT wordt op dezelfde wijze berekend als de gewone HICP, in deze index worden de prijzen echter berekend op basis van constante belastingtarieven. Deze index geeft dan ook de theoretisch potentiële impact weer van wijzigingen in de indirecte belastingtarieven (zoals de btw of accijnzen) op de gemeten inflatie. Het betreft hier echter een theoretische impact omdat verondersteld wordt dat de belastingwijzigingen meteen en volledig worden doorgerekend in de prijzen die door consumenten betaald worden.
[3]De inflatie op jaarbasis meet de prijswijziging tussen de huidige maand en dezelfde maand van het voorgaande jaar. Een 12-maandelijks gemiddelde vergelijkt de gemiddelde HICP van de laatste 12 maanden met het gemiddelde van de voorgaande 12 maanden. Een maandelijkse wijziging vergelijkt de prijsniveaus van de laatste twee maanden.
[4] De impact op de inflatie toont de wijziging van de inflatie door het opnemen van de subindex in de HICP. De impact houdt niet alleen rekening met het gewicht van de subindex, maar ook of de inflatie van de subindex hoger of lager is dan deze van het geheel aan bestedingen (globale HICP).