Impact van COVID-19 op de indexberekening en inflatiemeting

COVID-19 kan een rechtstreekse of onrechtstreekse impact hebben op het consumptiegedrag van huishoudens, alsook op de meting van de inflatie. Hieronder wordt een toelichting gegeven over hoe dit methodologisch wordt verwerkt in de berekening consumptieprijsindex (CPI) en de geharmoniseerde consumptieprijsindex (HICP).

De gehanteerde principes en de hieronder beschreven gedetailleerde toelichtingen voor de verschillende productgroepen zijn in overeenstemming met de methodologische aanbevelingen die Eurostat in samenspraak met de Nationale Statistische Instellingen (in België dus Statbel) heeft opgesteld en hier terug gevonden kunnen worden.

1. Algemene principes

De algemene principes waarop de indexberekening in de huidige situatie gebaseerd is, zijn de volgende:

• stabiliteit van de gewichten van de gepubliceerde indexcijfers;
• publicatie van indexcijfers voor alle productgroepen in de consumptieprijsindex;
• minimalisering van imputaties.

Het gewicht van de productgroepen in de consumptieprijsindex is elk jaar grotendeels gebaseerd op de geraamde gemiddelde consumptieve bestedingen van het voorgaande jaar. Deze gewichten worden stabiel gehouden gedurende het jaar. Maandelijkse fluctuaties worden nooit in rekening gebracht. Omwille van de voorgaande redenen is dit nu ook niet het geval. Zo is er in normale omstandigheden bijvoorbeeld ook weinig consumptie voor pretparken in bepaalde maanden.

De publicatie van alle indexcijfers zorgt ervoor dat hoger liggende niveaus berekend kunnen worden uit lagere gepubliceerde niveaus en dat de consumptieprijsindex consistent blijft in aggregatie.

De minimalisering van imputaties (= opvangen van ontbrekende echte prijzen door de meest geschikte waarden) zorgt ervoor dat ontbrekende prijzen zo goed mogelijk vervangen worden door effectieve prijzen waardoor de inflatiemeting gebaseerd blijft op echte prijzen. Wanneer imputaties gebruikt worden, dan dienen deze ook zelfcorrigerend te zijn wanneer er terug echte prijzen beschikbaar zijn.

2. Imputatie voor prijzen gerelateerd aan reizen

De beperkingen die tot voor kort nog van toepassing waren op het reizen maakten het moeilijk om de huidige prijzen te vergelijken met deze van het verleden (ook werd reizen sterk afgeraden). Omwille van deze reden werden de prijzen van sectoren gerelateerd aan het reizen dan ook geïmputeerd. Deze imputatie wordt ook nog toegepast deze maand.

Voor de geïmputeerde sectoren werden de prijzen doorgetrokken en daarbovenop gecorrigeerd met de maand-op-maand prijsbeweging van vorig jaar. Dit wil dus zeggen dat de maand-op-maand beweging van dit jaar overeenkomt met deze van vorig jaar en dat de inflatiepercentages van juni voor deze sectoren gelijkaardig blijven aan deze van de voorgaande maanden.

3. Aandeel van de consumptieprijsindex dat momenteel gebaseerd is op effectieve prijzen en doorgetrokken prijzen (met of zonder seizoenscorrectie)

Hieronder wordt het aandeel van de indexkorf weergegeven waarbij de prijsevolutie voor juni gebaseerd is op effectieve prijswaarneming en doorgetrokken prijzen met een seizoenscorrectie:

• effectieve prijswaarneming: 96,4%;
• doorgetrokken prijzen met een seizoenscorrectie: 3,6%.

4. Lijst van productgroepen die momenteel getroffen zijn

De lijst van getroffen productgroepen met doorgetrokken prijzen met een seizoenscorrectie: